IL5-remmers

IL5-remmers zijn geregistreerd als aanvullende behandeling van ernstig eosinofiel astma voor volwassenen. Mepolizumab is ook geregistreerd voor behandeling van kinderen vanaf 6 jaar. 

Wat is ernstig eosinofiel astma?

Naar schatting heeft 3,7% van de astmapatiënten ernstig astma (GINA, 2019). De GINA-richtlijn spreekt van ernstig astma als aan de volgende voorwaarden is voldaan:

• astmasymptomen zijn onvoldoende onder controle
• maximale optimale behandeling 
• goede therapietrouw en juiste inhalatietechniek
• behandeling van comorbiditeit en modificeerbare risicofactoren

Ernstig eosinofiel astma is een subtype van ernstig astma. Bij dit subtype is sprake van een verhoogd aantal eosinofielen in het bloed (bijvoorbeeld ≥ 300/µl) (GINA, 2019).

Het doel van behandeling van ernstig eosinofiel astma is optimaliseren van de astmacontrole, behouden en optimaliseren van de longfunctie en voorkomen van exacerbaties (NVALT, 2013).

Wat is het effect op FEV₁?

Door behandeling met IL5-remmers neemt de FEV₁ met ongeveer 100 tot 110 ml toe in vergelijking met placebo (Farne, 2017).

Wat is het effect op exacerbaties?

IL5-remmers verminderen het aantal exacerbaties met ongeveer 40 tot 55% in vergelijking met placebo (Farne, 2017). Het gemiddelde aantal exacerbaties per patiëntjaar is:

• 0,7 met benralizumab in vergelijking met 1,0 tot 1,5 met placebo
• 0,8 met mepolizumab in vergelijking met 1,7 met placebo
• 0,8 met reslizumab in vergelijking met 1,8 met placebo (SmPC’s)

Wat is het effect op corticosteroïdgebruik?

Benralizumab en mepolizumab verlagen het corticosteroïdgebruik significant in vergelijking met placebo. Patiënten met benralizumab kunnen het corticosteroïdgebruik met 75% verminderen. Bij patiënten met placebo is dit 25% (EPAR, 2019). Bij 54% van de patiënten met mepolizumab neemt het corticosteroïdgebruik met meer dan de helft af. Bij placebo is dit bij 33% van de patiënten het geval (EPAR, 2018). Reslizumab gaf in een studie geen significante vermindering van het corticosteroïdgebruik in vergelijking met placebo (Clinicaltrials.gov, 2018). 

Wat is de langetermijnveiligheid?

De langetermijnveiligheid van IL5-remmers is nog niet bekend. In vervolgstudies lijken IL5-remmers veilig te zijn gedurende een behandelperiode van 1 tot 2 jaar (Lugogo, 2016; Murphy, 2017; Busse, 2019).  Een open-label studie met mepolizumab toont na 4,5 jaar geen nieuwe zorgen over de veiligheid. Patiënten die eerder ernstige bijwerkingen ondervonden waren echter uitgesloten van deelname (Khatri, 2018).  

IL5-remmers zijn onderworpen aan aanvullende monitoring. Het CBG verzoekt zorgverleners vermoedelijke bijwerkingen te melden (SmPC’s). De fabrikanten monitoren in het Risico Management Plan onder andere het risico op ernstige overgevoeligheidsreacties, ernstige (parasitaire) infecties en maligniteiten (EPAR’s).

Wat zijn belangrijke bijwerkingen?

IL5-remmers hebben een wisselend bijwerkingenprofiel. Bijwerkingen die bij ten minste 1% van de patiënten met benralizumab en mepolizumab voorkomen, zijn onder andere faryngitis, overgevoeligheidsreacties, koorts en reacties op de injectieplaats. Bij mepolizumab kunnen daarnaast urineweginfecties optreden. Bij minimaal 1% van de patiënten met reslizumab stijgt de serumcreatinekinasewaarde (SmPC’s). 

Wat zijn belangrijke contra-indicaties en interacties?

De voorschrijver moet eventuele worminfecties voorafgaand aan de behandeling met een IL5-remmer behandelen. Er zijn geen interacties met andere geneesmiddelen bekend (FK, 2019).

Welke plaats hebben IL5-remmers in de NVALT-richtlijn?

De plaats van IL5-remmers is nog niet beoordeeld door de NVALT-richtlijn Ernstig astma (2013). De richtlijn geeft aan dat mepolizumab nog onvoldoende onderzocht was, toen de richtlijn verscheen. Benralizumab en reslizumab waren nog niet op de markt (NVALT, 2013). 

Welke plaats hebben IL5-remmers in de GINA-richtlijn?

IL5-remmers hebben een plaats als aanvullende behandeling bij ernstig eosinofiel astma volgens de GINA-richtlijn Diagnosis and management of difficult-to-treat and severe asthma (2019). IL5-remmers komen in aanmerking bij patiënten met exacerbaties, ondanks optimale behandeling met hoge doses LABA/ICS met of zonder orale corticosteroïden. Ook moet het aantal eosinofielen in het bloed verhoogd zijn. De GINA-richtlijn spreekt geen voorkeur uit voor een bepaalde IL5-remmer (GINA, 2019).

Wilt u meer weten? Lees dan de uitgebreide informatie over de GINA-richtlijn Ernstig astma.

Wat zijn de kosten?

Onderhoudsbehandeling met benralizumab kost ongeveer € 17.000 per jaar. Onderhoudsbehandeling met mepolizumab kost ongeveer € 16.000 per jaar. Voor reslizumab is dit afhankelijk van het lichaamsgewicht van de patiënt ongeveer € 14.500 tot € 18.000. In vergelijking daarmee kost behandeling met een combinatiepreparaat LABA/ICS in de laagste onderhoudsdosering € 113 tot € 464 per jaar (Medicijnkosten, 2019). Wilt u meer weten? Lees dan de uitgebreide informatie over kosten.

Wat zijn de vergoedingsvoorwaarden?

IL5-remmers worden alleen via ziekenhuizen verstrekt en door de verzekeraar vergoed als add-on-geneesmiddel. Add-on geneesmiddelen zijn geneesmiddelen die het ziekenhuis apart in rekening kan brengen. Het gaat vaak om dure geneesmiddelen. De NZa besluit of een geneesmiddel als add-on in rekening kan worden gebracht en tegen welk tarief (Medicijnkosten, 2019).

Voorschrijven van IL5-remmers moet gebeuren door artsen die ervaring hebben met de diagnose en behandeling van eosinofiel astma. De toediening van IL5-remmers moet in het ziekenhuis plaatsvinden. Toediening van mepolizumab en reslizumab vindt om de 4 weken plaats. De eerste 3 doses van benralizumab moeten ook om de 4 weken toegediend worden, maar daarna moet toediening om de 8 weken plaatsvinden.

Benralizumab en mepolizumab zijn beschikbaar als subcutane injectie met een vaste dosering. Reslizumab is beschikbaar als intraveneus infuus met een toedieningsduur van 20 tot 50 minuten. De dosering van reslizumab is afhankelijk van het lichaamsgewicht van de patiënt. Voor de juiste dosering kunnen vials met verschillende concentraties nodig zijn (SmPC’s). Hierdoor kost het klaarmaken van reslizumab meer tijd en geeft het bovendien risico op doseerfouten.

IL5-remmers blokkeren de biologische functie van IL5, waardoor de overleving en de activiteit van eosinofielen afneemt. Benralizumab bindt aan de IL5-receptor en mepolizumab en reslizumab binden aan IL5. IL5 zorgt voor aantrekking, rijping, differentiatie en activering van eosinofielen. Eosinofielen spelen een belangrijke rol in de ontstekingscascade van patiënten met eosinofiel astma (SmPC’s).

• De effectiviteit en veiligheid van benralizumab en reslizumab bij kinderen is in onderzoek

• Artikelen (Geneesmiddelenbulletin)
• Beoordelingsrapporten (Zorginstituut Nederland)
• Farmacotherapeutisch Kompas (Zorginstituut Nederland)
• Gemelde bijwerkingen (Bijwerkingencentrum Lareb)
• Medicijnkosten (Zorginstituut Nederland)
• Officiële productinformatie en bijsluiter (CBG)
• Patiëntervaringen (IVM)