IL5-remmers

IL5-remmers zijn geregistreerd als aanvullende behandeling van ernstige eosinofiele astma bij volwassenen. Eosinofiele astma is een vorm van astma met een verhoogd aantal eosinofielen in het bloed of longen (SmPC’s). Hierbij zijn de klachten ernstiger en is de prognose slechter. Patiënten reageren vaak onvoldoende op (hooggedoseerde) ICS (de Groot, 2015).  

Het doel van behandeling van ernstige eosinofiele astma is optimaliseren van de astmacontrole, behouden en optimaliseren van de longfunctie en voorkomen van exacerbaties (NVALT, 2013).

Wat is het effect op FEV₁?

Door behandeling met IL5-remmers neemt de FEV₁ met ongeveer 100 tot 110 ml toe in vergelijking met placebo (Farne, 2017).

Wat is het effect op exacerbaties?

IL5-remmers verminderen het aantal exacerbaties met ongeveer 40 tot 55% in vergelijking met placebo (Farne, 2017). Het gemiddelde aantal exacerbaties per patiëntjaar is:

• 0,7 met benralizumab in vergelijking met 1,0 tot 1,5 met placebo
• 0,8 met mepolizumab in vergelijking met 1,7 met placebo
• 0,8 met reslizumab in vergelijking met 1,8 met placebo (SmPC’s)

Wat is het effect op corticosteroïdgebruik?

Benralizumab en mepolizumab verlagen het corticosteroïdgebruik significant in vergelijking met placebo. Patiënten met benralizumab kunnen het corticosteroïdgebruik met 75% verminderen. Bij patiënten met placebo is dit 25% (EPAR, 2018). Bij 54% van de patiënten met mepolizumab neemt het corticosteroïdgebruik met meer dan de helft af. Bij placebo is dit bij 33% van de patiënten het geval (EPAR, 2016). Het effect van reslizumab op corticosteroïdgebruik is nog in onderzoek.

Wat is de langetermijnveiligheid?

De langetermijnveiligheid van IL5-remmers is nog niet bekend. In vervolgstudies lijken mepolizumab en reslizumab een gunstig veiligheidsprofiel te hebben (Lugogo, 2016; Murphy, 2017).  Een openlabel studie met mepolizumab toont na 4,5 jaar geen nieuwe zorgen over de veiligheid. Patiënten die eerder ernstige bijwerkingen ondervonden waren echter uitgesloten van deelname (Khatri, 2018).  De langstlopende studie met benralizumab had een duur van 56 weken, met reslizumab 27 maanden.

IL5-remmers zijn onderworpen aan aanvullende monitoring. Het CBG verzoekt zorgverleners vermoedelijke bijwerkingen te melden (SmPC’s). De fabrikanten monitoren in het Risico Management Plan onder andere het risico op ernstige overgevoeligheidsreacties, ernstige (parasitaire) infecties en maligniteiten (EPAR’s).

Wat zijn belangrijke bijwerkingen?

IL5-remmers hebben een wisselend bijwerkingenprofiel. Bijwerkingen die bij ten minste 1% van de patiënten met benralizumab en mepolizumab voorkomen, zijn onder andere faryngitis, overgevoeligheidsreacties, koorts en reacties op de injectieplaats. Bij mepolizumab kunnen daarnaast urineweginfecties optreden. Bij minimaal 1% van de patiënten met reslizumab stijgt de serumcreatinekinasewaarde (SmPC’s). 

Wat zijn belangrijke contra-indicaties en interacties?

De voorschrijver moet eventuele worminfecties voorafgaand aan de behandeling met een IL5-remmer behandelen. Er zijn geen interacties met andere geneesmiddelen bekend (FK, 2018).

Welke plaats hebben IL5-remmers in de NVALT-richtlijn?

De plaats van IL5-remmers is nog niet beoordeeld door de NVALT-richtlijn Ernstig astma (2013). De richtlijn geeft aan dat mepolizumab nog onvoldoende onderzocht was, toen de richtlijn verscheen. Benralizumab en reslizumab waren nog niet op de markt (NVALT, 2013). 

Welke plaats hebben IL5-remmers in de GINA-richtlijn?

IL5-remmers hebben een plaats als stap 5 in de behandeling van ernstige eosinofiele astma volgens de GINA-richtlijn Global Strategy for Asthma Management and Prevention (2018). De GINA-richtlijn spreekt geen voorkeur uit voor een bepaalde IL5-remmer. De GINA-richtlijn adviseert de volgende stappen bij de behandeling van astma:

• Stap 1: SABA zo nodig.
• Stap 2: lage dosering ICS en SABA zo nodig.
• Stap 3: lage dosering LABA/ICS en SABA zo nodig of lage dosering formoterol/ICS.
• Stap 4: lage dosering formoterol/ICS of medium dosering LABA/ICS en SABA zo nodig.
• Stap 5: bij ernstige eosinofiele astma: IL5-remmer als add-on toevoegen aan bestaande behandeling (GINA, 2018).

Wat zijn de kosten?

Onderhoudsbehandeling met benralizumab kost ongeveer € 17.000 per jaar. Onderhoudsbehandeling met mepolizumab kost ongeveer € 16.000 per jaar. Voor reslizumab is dit afhankelijk van het lichaamsgewicht van de patiënt ongeveer € 14.000 tot € 18.000. In vergelijking daarmee kost behandeling met een combinatiepreparaat LABA/ICS in de laagste onderhoudsdosering € 175 tot € 398 per jaar (Medicijnkosten, 2019). Wilt u meer weten? Lees dan de uitgebreide informatie over kosten.

Wat zijn de vergoedingsvoorwaarden?

IL5-remmers worden alleen via ziekenhuizen verstrekt en door de verzekeraar vergoed als add-on-geneesmiddel. Add-on geneesmiddelen zijn geneesmiddelen die het ziekenhuis apart in rekening kan brengen. Het gaat vaak om dure geneesmiddelen. De NZa besluit of een geneesmiddel als add-on in rekening kan worden gebracht en tegen welk tarief (Medicijnkosten, 2019).

Voorschrijven van IL5-remmers moet gebeuren door artsen die ervaring hebben met de diagnose en behandeling van eosinofiele astma. Toediening van mepolizumab en reslizumab vindt om de 4 weken plaats. De eerste 3 doses van benralizumab moeten ook om de 4 weken toegediend worden, maar daarna moet toediening om de 8 weken plaatsvinden. De toediening van IL5-remmers moet in het ziekenhuis plaatsvinden.

Benralizumab en mepolizumab zijn beschikbaar als subcutane injectie met een vaste dosering. Reslizumab is beschikbaar als intraveneus infuus met een toedieningsduur van 20 tot 50 minuten. De dosering van reslizumab is afhankelijk van het lichaamsgewicht van de patiënt. Voor de juiste dosering kunnen vials met verschillende concentraties nodig zijn (SmPC’s). Hierdoor kost het klaarmaken van reslizumab meer tijd en geeft het bovendien risico op doseerfouten.

IL5-remmers blokkeren de biologische functie van IL5, waardoor de overleving en de activiteit van eosinofielen afneemt. IL5 zorgt voor aantrekking, rijping, differentiatie en activering van eosinofielen. Eosinofielen spelen een belangrijke rol in de ontstekingscascade van patiënten met eosinofiele astma (SmPC’s).

• De effectiviteit en veiligheid van IL5-remmers bij kinderen is in onderzoek.
• Het effect van reslizumab op corticosteroïdgebruik is in onderzoek. De resultaten komen in 2018 beschikbaar.
• Meer informatie over de langetermijnveiligheid van benralizumab bij jongeren en volwassenen volgt uit de BORA-studie. Deze studie wordt in 2018 afgerond.
• De GALATHEA-studie en TERRANOVA-studie onderzoeken de effectiviteit van benralizumab bij COPD-patiënten met exacerbaties. Deze studies worden in 2018 afgerond.

• Artikelen (Geneesmiddelenbulletin)
• Beoordelingsrapporten (Zorginstituut Nederland)
• Farmacotherapeutisch Kompas (Zorginstituut Nederland)
• Gemelde bijwerkingen (Bijwerkingencentrum Lareb)
• Medicijnkosten (Zorginstituut Nederland)
• Officiële productinformatie en bijsluiter (CBG)
• Patiëntervaringen (IVM)