Over IVM

Het IVM heeft een breed pakket van producten en diensten voor zorginstellingen, zorgverleners, zorgverzekeraars en bedrijven, overheden, patiënten-, belangen-, en beroepsorganisaties. Producten en diensten waarmee we onze missie proberen te volbrengen: zorgen voor een goed, veilig, en betaalbaar medicijngebruik in Nederland. 

Ruim 25 jaar verspreidt het IVM kennis om de farmaceutische zorg, het voorschrijfgedrag en de medicatieveiligheid te verbeteren. Het IVM is dé specialist op het gebied van medicatieveiligheid en komt met praktijkgerichte adviezen en oplossingen. Vandaar de slogan: IVM maakt je beter.

Bij het IVM werken artsen, apothekers, andere medische professionals en experts op het gebied van medicatieprocessen. De kernwaarden zijn de leidraad voor onze medewerkers en werkzaamheden:

• Onafhankelijk 
• Maatschappelijk
• Praktijkgericht
• Klantgericht
• Deskundig

Het IVM wil een wezenlijke bijdrage leveren aan de kwaliteit van de gezondheidszorg - in het bijzonder de farmaceutische zorg - en daarmee aan het welzijn van mensen. 

Het IVM is een stichting en wordt voor een deel gefinancierd door het ministerie van VWS. Daarnaast verstrekken derden, zoals ZonMW en verzekeraars, ons projectsubsidies. Ook zorginstellingen en beroepsorganisaties zijn afnemers van onze producten, zoals nascholingen en e-learningcursussen.

Wij doen ons werk vanuit een maatschappelijk perspectief, zonder winstoogmerk. Onze kernwaarden (maatschappelijk, onafhankelijk, praktijkgericht, klantgericht en deskundig) dienen als leidraad voor welke opdrachten we wel of niet aanvaarden.

Het IVM werkt samen met partners die het IVM aanvullen in kennis en expertise.

Binnen de G5 werkt het IVM nauw samen met:

• College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG)
• Zorginstituut Nederland (ZIN)
• Geneesmiddelenbulletin
• Bijwerkingencentrum Lareb

Het IVM heeft formele samenwerkingsovereenkomsten met:

• Intrakoop
• Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG)
• De Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP)
• Initiatiefgroep Biosimilars Nederland (IBN)
• Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (NIVEL)
• Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW)
• Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS)
• Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)
• Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie (BCFI)

Voor nieuwe, op de markt toegelaten geneesmiddelen bestaan meestal nog geen richtlijnen. Artsen ontvangen daarentegen wel al veel informatie van de registratiehouders van het nieuwe geneesmiddel. Dat maakt het lastig om te bepalen of een nieuw, vaak duur geneesmiddel voor de patiënt een meerwaarde heeft ten opzichte van de bestaande middelen. Met het programma MedicijnBalans biedt IVM zorgprofessionals feitelijke en actuele informatie over nieuwe geneesmiddelen en stimuleert het de discussie over de meerwaarde van deze middelen. Het doel: artsen helpen een onderbouwde keuze te maken en hen stimuleren doelmatig voor te schrijven.

MedicijnBalans is een programma van het IVM dat wordt gesubsidieerd door VWS. Het IVM neemt jaarlijks een aantal nieuwe geneesmiddelen onder de loep. Dit kunnen medicijnen zijn die nieuw op de markt komen, maar ook middelen waarvan de indicatie wordt uitgebreid.

Werkwijze

Het IVM werkt samen met beoordelingsinstanties, beroepsorganisaties, registratiehouders, kennisinstituten en experts om informatie over de nieuwe geneesmiddelen te verzamelen en te verspreiden. Dit levert neutrale en objectieve informatie op die door het IVM of door de experts op het gebied van de desbetreffende geneesmiddelen uitgedragen wordt naar artsen en andere belanghebbenden.

De materialen die we ontwikkelen leggen we voor aan inhoudelijke experts zoals medisch specialisten, huisartsen en apothekers. Informatie over een specifiek geneesmiddel wordt ook voorgelegd aan de desbetreffende registratiehouder. Naar aanleiding van de reacties kijken we of de feitelijke informatie aanvulling behoeft. De informatie is niet statisch: nieuwe informatie, onderzoeken en ervaringen maken de informatie steeds completer.

Raad van Bestuur/directie

dhr. drs. R.J.W.M. Coolen van Brakel, directeur

Manager financiën

mevr. drs. C.T. Leliveld

Manager projecten en overheid

mevr. drs. M. Dankers

Manager scholing en advies

mevr. M.A.A. Dirven

Manager informatie en ondersteuning

mevr. Y.M.E. Fonteijn

Raad van Toezicht

dhr. dr. L. Wigersma (voorzitter)
mevr. X. van Praag
mevr. ing. I.P.G.M. Brekelmans
dhr. prof. dr. T. Pieters
dhr. E. Visser

Medewerkers

Stichting Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik is door de Belastingdienst aangewezen als een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Een ANBI is een kerkelijke, levensbeschouwelijke, charitatieve, culturele of wetenschappelijke instelling of een instelling die op een andere manier bijdraagt aan het algemene nut.

Voor het verkrijgen of behouden van de ANBI-status moet Stichting Instituut voor Verantwoord medicijngebruik voldoen aan bepaalde voorwaarden en een aantal gegevens op een website publiceren. De vereiste publicatiegegevens kunt u downloaden via onderstaande button 'Standaardformulier publicatieplicht'.

Het IVM heeft momenteel geen vacatures.

Het IVM verschijnt regelmatig in de pers: op televisie, radio, in de krant of op online nieuwssites. Bekijk hier het overzicht.

15 mei 2023: Flinke verschillen bij het voorschrijven opioïden in ziekenhuis 

• Persbericht IVM: Het rapport 'Monitor opioïden tweede lijn' laat zien dat er forse winst te behalen valt in het verantwoorder voorschrijven van opioïde pijnstillers in ziekenhuizen. Pijn na operatieve ingrepen is de meest voorkomende reden om opioïden voor te schrijven door medisch specialisten. Dat blijkt uit onderzoek dat het Instituut Verantwoord Medicijngebruik en LOGEX uitvoerden op data van 15 ziekenhuizen. 

7 mei 2023: In radio-uitzending Pointer 'Diabetesmedicijn om af te vallen?'

• Pointer: "Wij hebben gezien dat een behoorlijk aantal websites die zich presenteren als schoonheidsklinieken, afvalklinieken of afslankklinieken ook geneesmiddelen aanprijzen. Dat doen ze nog niet zo ongelofelijk lang, maar wel in verhevigde mate nu er een aantal middelen op de markt zijn gekomen die inderdaad een registratie voor afvallen hebben gekregen. Wij vinden deze trend zorgwekkend." aldus Coolen van Brakel.

7/8 mei 2023: IVM dient klacht in tegen 11 afslankklinieken vanwege reclame voor obesitasmedicijnen

In de media volop aandacht voor deze klacht van het IVM. Een selectie:

• Persbericht IVM: Het IVM heeft de afgelopen maanden onderzoek gedaan naar het aanbod van afslankklinieken in Nederland. Uit dit onderzoek is gebleken dat 11 klinieken reclame maken voor geneesmiddelen tegen obesitas als onderdeel van hun afslankprogramma's. Dit is in strijd met de Nederlandse Geneesmiddelenwet en de reclamerichtlijnen, die bepalen dat reclame voor medicijnen die enkel op recept verkrijgbaar zijn, verboden is.
• Apothekersnieuws
• Farma Actueel
• Financieel Dagblad
• de Gooi en Eemlander
• HuisartsVandaag
• Kassa
• Leids Dagblad
• Linda
• Nationale Zorggids
• Nieuws.nl
• Pharmaceutisch Weekblad
• Reformatorisch Dagblad
• Skipr
• Trouw
• WNL
• Zorgkrant

13 april 2023: Het is goed dat artsen makkelijker online medicijnen mogen voorschrijven

• Spraakmakers NPO Radio 1, stelling Stand.nl: Waar je voorheen nog minimaal één keer je arts moest hebben gezien om een recept te krijgen, zal dat in de toekomst niet meer nodig zijn. Dat is het plan van minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid. Het was al mogelijk tijdens de coronacrisis en nu wil hij het ook laten vastleggen in de wet.  Aan het woord onder meer het IVM, die vrezen dat patiënten makkelijker online kunnen gaan shoppen naar medicijnen.

10 april 2023: Homeopathische overdosis

• EditieNL: "Het gebruik van homeopathische middelen kan schadelijk voor de gezondheid zijn, als je ernstige gezondheidsklachten denkt te behandelen met iets wat dus helemaal niet werkt" aldus IVM-directeur Ruud Coolen van Brakel in EditieNL. Lees ook hier het complete artikel.

7 april 2023: Goede balans tussen signaalwaarde en signaalmoeheid is belangrijk

• PW, nr 14: 'Medicatieverwisseling is een oorzaak van medicatiefouten en daarmee een risico voor de medicatieveiligheid van patiënten. Een signaal in het apotheekinformatiesysteem kan dit risico verkleinen. Een goede balans tussen signaalwaarde en signaalmoeheid is daarvoor belangrijk. Uit een evaluatie blijkt dat de meeste signalen nog steeds voldoen aan de wensen vanuit de praktijk.' Een artikel van IVM-collega's Rob Essink en Mimoun Berrich en Health Base over de goede balans tussen signaalwaarde en signaalmoeheid.

Maart 2023: Meer met verkeer

• HuisartsenService-magazine: Huisartsen kunnen een actievere rol spelen in het voorkomen van ongewenst medicijngebruik in het verkeer. “En dat is nodig ook”, vindt IVM-apotheker Els Dik. “De helft van de volwassen medicijngebruikers slikte het afgelopen jaar een medicijn dat invloed op de rijvaardigheid had en een deel gaat toch de weg op. Door tijd in te ruimen voor goede voorlichting en serieus te kijken naar veiliger alternatieven kan de huisarts een steentje bijdragen aan de verkeersveiligheid.”

Maart 2023: PiL, thema medicatieveiligheid

• PiL: het IVM is ruim vertegenwoordigd in deze editie. Lees het nascholingsartikel Gezonde focus van Marieke van den Berk-Bulsink, een artikel over medicatie-incidenten van Linda Kok en Rob Essink, een interview met Els Dik over medicatieveiligheid in de thuiszorg, Marloes Dankers over het nieuwe geneesmiddel Lasmiditan (Rayvow^®)  en de column van Ruud Coolen van Brakel. 

31 maart 2023: Verslaafd aan slaap- en kalmeringsmiddelen

• MAX Meldpunt: Het afgelopen jaar gingen ze maar liefst 8,3 miljoen keer over de toonbank van de apotheek: slaap- en kalmeringsmiddelen, zoals oxazepam en temazapam. Huisartsen schrijven soms jaren achtereen herhaalrecepten voor, terwijl deze medicijnen verslavend zijn en bij langdurig gebruik schadelijk voor de gezondheid. Aan het woord zijn IVM-collega en apotheker Anke Lambooij en Ruud Coolen van Brakel, directeur van het IVM, is live te gast in de studio.

22 maart 2023: Hoe studenten door prestatiedruk steeds vaker Ritalin gebruiken

• Radio ochtendshow Vroeg!: IVM-collega Marieke van den Berk- Bulsink en Michelle van der Horst van het Trimbos-instituut zijn te gast bij Stephan Komduur in de ochtendshow Vroeg! van Radio1. Zij spraken een uur lang over het oneigenlijk gebruik van ADHD-medicatie onder studenten. In het project Gezonde focus doen we hier onderzoek naar en kijken we hoe we het oneigenlijk gebruik kunnen terugdringen. Luister het gehele fragment. 

3 maart 2023: Goede begeleiding patiënt noodzakelijk bij gedwongen wisselen medicijn

• PW: Patiënten worden regelmatig gedwongen te wisselen van hun vertrouwde geneesmiddel naar een medicijn met dezelfde werkzame stof, sterkte, toedieningsvorm en afgiftepatroon. Substitutie raakt patiënten op verschillende manieren; ze ervaren onder andere (meer) bijwerkingen of een afname van de werking van het geneesmiddel. Goede begeleiding van de patiënt is daarom essentieel (Pharmaceutisch Weekblad -03.03.2023 158 I 9).

1 maart 2023: Plaats voor geneesmiddelen bij obesitas?

• Dé Verpleegkundig Specialist: in het artikel ‘Plaats voor geneesmiddelen bij obesitas?' gaan IVM-collega’s Fatima Tarrahi en Marloes Dankers in op de plek van geneesmiddelen in de behandeling van obesitas. Als zorgverlener is het belangrijk om de patiënt goed te begeleiden tijdens het behandeltraject en de verwachtingen waar nodig te temperen.

4 februari 2023: Oneigenlijk gebruik ADHD-medicatie door 1 op 20 studenten

• Nieuwsweekend: Marieke van den Berk-Bulsink te gast in het Radio 1-programma Nieuwsweekend over het oneigenlijk gebruik van ADHD-medicatie onder studenten. Luister het fragment terug. 

3 februari 2023: Pilletje ritalin voor je examen, helpt dat nou?

• Volkskrant.nl/Volkskrant: Marieke van den Berk-Bulsink, apotheker bij het IVM "Meestal krijgen of kopen ze de pillen van bekenden met ADHD die ze op doktersrecept ontvangen, maar die ze minder gebruiken dan de voorgeschreven dosering."  

3 februari 2023: Een pil voor een betere focus tijdens het studeren?

• NTvG: In het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde aandacht voor het oneigenlijk gebruik, dus zonder voorschrift, van ADHD-medicatie onder studenten. Hoe komen ze aan die middelen? En wat is het effect? Dit oneigenlijk gebruik is in elk geval niet zonder risico’s. IVM-adviseur Marieke van den Berk-Bulsink en Michelle van der Horst van het Trimbos-instituut geven in dit NTvG-artikel een beeld van dit oneigenlijk gebruik en gaan dieper in op de effectiviteit en veiligheid hiervan.

25 januari 2033:  Vervuilde hoestdrank niet op Nederlandse markt

• RTLNieuws/EditieNL: Zolang medicijnen via de legale weg op de markt komen, is er geen reden tot zorg, zegt woordvoerder Marloes Dankers van het IVM. Via de illegale weg, kan ze het niet uitsluiten. "Dat kan gebeurd zijn."

18 januari 2023: Ibuprofen bij de bouwmarkt: lekker makkelijk of juist gevaarlijk?

• Volkskrant.nl: Ruud Coolen van Brakel in de Volkskrant over de gevolgen die de wetswijziging kunnen hebben wanneer zelfzorggeneesmiddelen breder verkrijgbaar worden. Artsen en apothekers vrezen dat deze verandering zal leiden dat meer ziekenhuisopnames door verkeerd geneesmiddelengebruik. (Let op: voor het complete online artikel is een inlog nodig.)

13 januari 2023: Miljoen mensen kregen rijgevaarlijk geneesmiddel

• PW: Slaap- en kalmeringsmiddelen en pijnstillers beïnvloeden rijvaardigheid. Openbare apotheken verstrekten recentelijk aan 3,3 miljoen volwassenen een geneesmiddel dat de rijvaardigheid kan beïnvloeden. 1,1 miljoen mensen kregen een middel met een ernstige invloed. Toch kunnen sommige patiënten rijgeschikt worden verklaard. 

9 januari 2023: De helft van de volwassen medicijngebruikers slikt een medicijn met invloed op de rijvaardigheid

• Persbericht IVM: Rijden onder invloed van rijgevaarlijke medicijnen komt te veel voor volgens betrokken IVM sectorcoördinator medicatieveiligheid, Els Dik. De helft van de volwassen medicijngebruikers slikt een medicijn met invloed op de rijvaardigheid. 

9 januari 2023: Dag van Verantwoord Medicijngebruik, thema medicijngebruik in het verkeer

In de media en op social media volop aandacht voor de Dag van Verantwoord Medicijngebruik. Een selectie:

• AccreDidact voor de huisartsenpraktijk
• ANWB
• Ambiq, specialist LVB
• Apotheekkennisbank
• BENU Nederland
• BijsluiterPlus
• Bijwerkingencentrum Lareb
• CBD nieuwsbrief en website
• CBR
• Coöperatieve Apothekersvereniging West-Friesland
• Dé Verpleegkundig Specialist
• Epilepsie NL
• HuisartsenService
• Impuls & Woortblind
• Kennisnetwerk SPV
• Leven met blaas- of nierkanker
• Lijfblad
• KNMP
• MIND
• Minsterie IenW
• Ministerie VWS
• Nationale Vereniging Reumazorg Nederland
• NHG
• NvTG & post
• Optima Farma
• Parkinson Vereniging
• PharmaPartners
• PiL Nascholing
• Psyfar
• RTV Utrecht, radio-interview (18.15 uur) en artikel website
• Seniorenwijzer.nl
• Service Apotheek
• SWOV
• Trafieq educatie en advies BV
• Trouw
• VeiligheidNL
• Veilig Verkeer Nederland
• Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen
• Verslavingskunde Nederland
• Weert de gekste
• Zorgkrant

December 2022, vakblad TvPO

• TvPO, nr. 6: Chronisch Medicatiegebruik afbouwen: uit onderzoek blijkt dat poh's-ggz patiënten vaker kunnen begeleiden bij afbouwbegeleiding van medicatie. IVM collega Marcel Stoo en co-auteur Tessa Magnée van Nivel zetten uiteen in welke gevallen en onder welke voorwaarden dit succesvol kan.

• TvPO, nr. 6: Preventie geneesmiddelen en suïcidaal gedrag: geneesmiddelen kunnen op verschillende manieren een relatie hebben met suicïdaal gedrag. IVM collega's Marcel Stroo en Linda Kok geven de lezer concrete handvatten voor preventie. 

28 december 2022: Rij én fiets veilig met medicijnen

• Seniorenwijzer: in het kerstnummer van Seniorenwijzer verscheen een artikel van IVM-collega en apotheker Els Dik. In dit artikel aandacht voor de invloed van medicijnen op rijvaardigheid: "De meeste mensen weten dat je met sommige medicijnen niet mag autorijden. Maar wist u dat je er dan ook niet mee mag fietsen?"

17 november 2022: Dit is waarom het niet goed is regelmatig antibiotica te slikken: ‘Het is geen wondermiddel’.

• AD online, BD, PZC en de Stentor: Een van de meest voorgeschreven middelen door de huisarts is antibiotica. Is het verstandig om deze geneesmiddelen regelmatig te slikken, waar moet je op letten en wat doet het met je lichaam? Een interview met IVM Apotheker Anke Lambooij geeft duiding. Ook verschenen in BD, PZC en de Stentor.

November: 'Pijnbehandeling op maat vergt implementatie op maat' (interview met Paul Geels van het het IVM en Else Poot van Verenso) 

• ZonMw: In het interview pleiten Paul Geels, specialist ouderengeneeskunde in verpleeghuis Valkenhof en adviseur bij het IVM en Else Poot, beleidsadviseur bij Verenso voor een goede overdracht van pijnbehandeling van kwetsbare ouderen naar de huisarts. De pijnbehandeling van veel verpleeghuisbewoners is niet optimaal, ondanks de multidisciplinaire richtlijn 'Herkenning en behandeling van chronische pijn bij kwetsbare ouderen'. Inmiddels is het aantal cliënten dat tijdelijk in een verpleeghuis verblijft sterk gegroeid. Verenso en IVM ontwikkelden pijnbeleid op maat in twee verpleeghuizen, onder meer met de inzet van de speciaal ontwikkelde FTO-module Pijn bij kwetsbare ouderen.

Oktober editie PiL: Geneesmiddelen en suïcidaal gedrag

• PiL: In de oktober uitgave van magazine PiL een interessant artikel van collega's Marcel Stroo en Linda Kok over geneesmiddelen en suïcidaal gedrag. De auteurs pleiten voor meer aandacht voor suïcidepreventie en willen namens het IVM het verantwoord gebruik van geneesmiddelen die een rol spelen bij suïcide bevorderen. Zorgprofessionals kunnen verschillende acties uitvoeren om suïcide door of met geneesmiddelen te verminderen. 

Oktober editie TvPO: Opioïden - gepast gebruik

• TvPO: In nummer 5 van TvPO verscheen het artikel 'Opioïden - gepast gebruik'. IVM-adviseur en apotheker Marieke van den Berk-Bulsink en collega Marcel Stroo gaan in dit artikel in op de bijwerkingen en nadelen van opioïden, het herkennen van langdurig gebruik en de begeleiding bij afbouwen.

12 oktober 2022: Nieuwe richtlijn tegen gebruik sterke pijnstillers

• Skipr: Uit onderzoek van Verantwoord Medicijngebruik en Patiëntenfederatie Nederland blijkt dat 45 procent niet weet dat het voor kortdurend gebruik is, 43 procent kent de verslavingsrisico’s niet en tweederde van de pijnpatiënten heeft geen afspraak gemaakt over de gebruiksduur van de zware medicijnen.

12 oktober 2022: Anesthesiologen willen groei gebruik opioïden stoppen

• PW: Volgens de beroepsvereniging blijkt uit recent onderzoek van het Instituut Verantwoord Medicijngebruik en Patiëntenfederatie Nederland dat 45% van de pijnpatiënten die opioïden op recept gebruikt, niet is geïnformeerd dat het uitsluitend voor kortdurend gebruik is.

11 oktober 2022: Nieuwe richtlijnmodule moet groei aan sterke pijnstillers stoppen

• NVA: De Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) lanceert een richtlijnmodule voor het gepast gebruik van medicijnen met een zeer sterke pijnstillende werking. Deze opioïden, waaronder morfine, worden door bijna een miljoen Nederlanders gebruikt. De module komt op het moment dat het aantal gebruikers van zeer sterke pijnstillers weer stevig groeit. 
   
  Deze toename is extra risicovol omdat de informatieverstrekking over de verstrekte opioïden zeer geregeld niet op orde is. Uit recent onderzoek van het IVM en Patiëntenfederatie Nederland komt naar voren dat 45% van de pijnpatiënten die opioïden op recept gebruikt, niet is geïnformeerd dat het uitsluitend voor kortdurend gebruik is. 

19 augustus 2022: Anti-uitdrogingsmiddel ORS populair online: ’Jongeren denken dat het tegen katers werkt’

• Telegraaf: IVM-collega en apotheker Marloes Danker wordt gevraagd naar de recente toename van het gebruik van anti-uitdrogingsmiddel ORS onder jongeren met een kater. Volgens Dankers is er geen bewijs dat ORS helpt bij een kater. „Ik denk dat een mogelijk effect van het nemen van ORS bij een kater vooral wordt veroorzaakt door het water dat je erbij drinkt. Water is altijd de beste oplossing bij een kater.”
• Telegraaf video reportage. Het anti-uitdrogingsmiddel ORS is plots in trek bij jongeren. Op TikTok wordt namelijk beweerd dat het middel goed zou werken tegen een kater. Apotheker Marloes Dankers van het Instituut Verantwoord Medicijngebruik heeft daar grote twijfels bij.

19 augustus 2022: Anti-uitdrogingsmiddel ORS plots in trek: niet vanwege diarree, maar tegen kater

• AD: Aan apotheker Marloes Dankers van het IVM wordt de vraag gesteld of ORS echt tegen een kater helpt. ,,Ik denk dat een mogelijk effect van het nemen van ORS bij een kater vooral wordt veroorzaakt door het water dat je erbij drinkt. Water is altijd de beste oplossing bij een kater.”

10 augustus 2022: Recente en toekomstige behandelingen bij covid-19

• NTvG: "2,5 jaar na het begin van de coronapandemie zijn diverse geneesmiddelen voor de behandeling van covid-19 beschikbaar gekomen. Dit artikel biedt een overzicht van de middelen die door het Adviespanel Innovatieve Behandelingen COVID-19 als kansrijk zijn aangemerkt, met de focus op middelen die recentelijk zijn beoordeeld, de middelen die nog worden onderzocht en middelen die niet in het huidige behandeladvies zijn opgenomen." Deze bijdrage is mede mogelijk gemaakt door collega's Marjorie Nelissen en Marloes Dankers. (Ned Tijdschr Geneeskd. 2022;166:D6675)

9 augustus 2022: Recente en toekomstige behandelingen bij covid-19

• TvPO: IVM-collega's en apothekers Marloes Dankers en Hatice Polat hebben in het Tijdschrift voor Praktijkondersteuners en Praktijkverpleegkundigen (TvPO) een overzichtsartikel gepubliceerd over SGLT2-remmers. Deze middelen worden in toenemende mate gebruikt in de huisartsenpraktijk. (Let op: voor het complete online artikel is een inlog nodig.) Lees hier meer over SGLT2-remmers voor volwassenen met DM2. 

15 juli 2022: Van corruptie verdachte cardioloog werd ook betaald door fabrikant die artsen omkocht

• FTM: Ook Ruud Coolen van Brakel, directeur van het Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM), noemt het ‘ingewikkeld’ dat een arts een financieel belang heeft in een bedrijf en tegelijkertijd onderzoek uitvoert naar de producten daarvan. ‘Het is belangenverstrengeling en er ontstaan twijfels of de arts objectief onderzoek kan uitvoeren. Er is op zijn minst een verdenking dat hij de resultaten kan buigen in de richting die wenselijk is voor het bedrijf. Deze twijfel mag niet bestaan.’ (Let op: voor het complete online artikel is een inlog nodig.)

7 juli 2022: Sommige studenten kunnen niet meer studeren zonder ADHD-pil

• Persbericht: Bijna één op de twintig studenten gebruikte het afgelopen jaar ADHD-medicatie zonder recept van een arts. Daarmee denken ze beter te kunnen studeren en hogere cijfers te halen. Dat blijkt uit onderzoek van het IVM en het Trimbos-instituut.
• GGZnieuws.nl: Vaak krijgen ze die middelen van vrienden, familie of andere bekenden. Niet alle zorgverleners, onderwijs- en preventieprofessionals zijn bekend met dit oneigenlijk gebruik en de risico’s hiervan. 
• Medicalfacts: Gezonde Focus over oneigenlijk gebruik ADHD-medicatie onder studenten.
• Medisch Contact: Oneigenlijk gebruik ADHD-medicatie door studenten in kaart gebracht.
• Nationale Onderwijsgids: In het kader van het project ‘Gezonde Focus’ onderzochten het IVM en Trimbos-instituut - in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) - wat de omvang en motieven zijn van oneigenlijk gebruik van ADHD-medicatie.
• Pharmaceutisch weekblad: Om beter te kunnen studeren gebruikte bijna één op de twintig studenten het afgelopen jaar ADHD-medicatie zonder recept. Methylfenidaat, (lis)dexamfetamine en modafinil krijgen de studenten vaak via vrienden, familie of andere bekenden. 
• Zorgkrant: Studenten die ADHD-medicatie oneigenlijk gebruiken, verwachten dat het middel ook zonder de diagnose ADHD de concentratie verbetert.

4 juli 2022: ‘Onze coronajournaals bevatten alleen wetenschappelijk onderbouwd nieuws’

• 10 jaar GGG- Onderzoek naar goed gebruik geneesmiddelen: Toen Covid-19 de kop op stak, besloot de redactie ook daaraan aandacht te besteden. Coolen van Brakel: ‘Elke week groeide het aantal minuten coronanieuws. Dat ging over de laatste ontwikkelingen en inzichten op het gebied van medicijnen tegen corona. Dat nieuws werd zeer enthousiast ontvangen, ook door zorgprofessionals in ziekenhuizen en instellingen.’

30 juni 2022: Estafette... Paul Geels

• Tijdschrift voor Ouderengeneeskunde: IVM-collega en specialist ouderengeneeskunde Paul Geels in Verenso Tijdschrift voor Ouderengeneeskunde. Hoe ziet hij de toekomst van het vak, wat is zijn advies aan jongere collega's, welk boek moet je als vakgenoot absoluut hebben gelezen en hoe gaat hij zelf om met het ouder worden?

Juni 2022: Een pilletje meer of minder

• Dé Verpleegkundig Specialist: IVM-adviseur en apotheker Marieke van den Berk en collega Anke Lambooij gaan in dit artikel in op polyfamacie, het gebruik van verschillende geneesmiddelen en welke ongewenste effecten dit kan veroorzaken. Én hoe verpleegkundig specialisten een bijdrage kunnen leveren bij het beoordelen en eventueel verantwoord minderen of stoppen van medicatie onder meer met behulp van de STRIP-methode.

10 juni 2022: Mark was verslaafd aan zware pijnstillers: 'Vergelijkbaar met heroïne'

• RTLNieuws: Ook Ruud Coolen van Brakel van Instituut Verantwoord Medicijngebruik ziet in de praktijk hoe verslavend het medicijn kan zijn. "Daarbij kennen we de slechte voorbeelden uit de Verenigde Staten, waar het middel makkelijk wordt voorgeschreven en illegale handel is ontstaan", vertelt hij aan EditieNL.

9 juni 2022: Veel zorgen over zware pijnstillers: ‘Na een week kunnen mensen al moeite krijgen om te stoppen’

• Radar: Ook de patiënten zelf kunnen met meer voorlichting beter op hun medicijngebruik letten. Nu wordt er nog vaak een herhaalrecept goedgekeurd door de huisarts. Volgens apotheker Lambooij kan een patiënt dan ook aan hun specialist vragen hoe lang de middelen nodig zijn voor de gezondheid, zodat ze geen herhaalrecept meer aanvragen. 'Artsen, apothekers en patiënten moeten samenwerken.'

9 juni 2022: Deskundigen maken zich zorgen over stijging gebruikers zware pijnstillers

• In NOS Radio 1 Journaal: Anke Lambooij van het IVM wil de stijging dan ook goed in de gaten houden. “Niet alleen in de gaten houden, maar ook om aan te pakken. We hebben zoveel aandacht nodig voor dit thema. Het is ondergesneeuwd door corona. Dus we moeten nu echt weer gaan aanpakken en eigenlijk bij elk recept en elke patiënt gaan afvragen: is een opioïde de beste uitweg voor deze patiënt?”

5 juni 2022: In radioprogramma Pointer 'Pillen tussen piepers, pasta en pindakaas'

• Pointer: Minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid heeft een wijziging van de Geneesmiddelenwet voorgesteld waardoor zware pijnstillers ook te koop kunnen zijn in super- of bouwmarkten. Klanten kunnen vragen over medicijnen stellen via een tablet. Drogisten, apothekers en huisartsen zijn tegen dit voorstel. Uit onderzoek van Pointer blijkt dat ook de detailhandel niet op de verkoop van geneesmiddelen zit te wachten.

Week 22-2022: Resultaten laatste FTO-peiling tonen verslechtering kwaliteit FTO

• Persbericht: De kwaliteit van het farmacotherapieoverleg (FTO) tussen huisartsen en apothekers neemt af. ‘Deze afname kan leiden tot een verslechtering van het voorschrijfbeleid van geneesmiddelen en daarmee ook tot een verslechtering van de kwaliteit van de farmacotherapeutische zorg voor de patiënt’ aldus Nelissen van het IVM.
• ApothekersNieuws: "Nelissen stelt dat het kwaliteitsverlies ook effect heeft op het maken en evalueren van afspraken over het optimaliseren van het voorschrijfbeleid. Niet alleen de huisartsen en apothekers spelen een rol. Ook zorgverzekeraars kunnen meer inzetten op de kwaliteit van het FTO volgens Nelissen."
• De Eerstelijns: "Het IVM ondersteunt FTO-groepen om de kwaliteit van de overleggen én de samenwerking tussen artsen en apothekers te verbeteren. Uit de recente IVM-peiling (november 2021) blijkt dat nog maar 50% van de FTO-groepen op de hoogste kwaliteitsniveaus (niveau 3 en 4) functioneren."
• FTO.nu: De kwaliteit van het farmacotherapieoverleg (FTO) tussen huisartsen en apothekers neemt af: nog maar 50% van de FTO-groepen functioneert op het hoogste niveau. Dat blijkt uit een peiling van het Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM), dat spreekt van een “zorgwekkende conclusie”. Lees verder op PW.nl.
• Huisarts Vandaag: Resultaten laatste FTO-peiling tonen verslechtering kwaliteit van FTO. (Let op: voor het complete online artikel is een inlog nodig.)
• PW: "De kwaliteit van het farmacotherapieoverleg (FTO) tussen huisartsen en apothekers neemt af: nog maar 50% van de FTO-groepen functioneert op het hoogste niveau. Dat blijkt uit een peiling van het Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM), dat spreekt van een “zorgwekkende conclusie”. 
• Zorgkrant: "De kwaliteit van het farmacotherapieoverleg (FTO) tussen huisartsen en apothekers neemt af. Dit is een zorgwekkende conclusie uit de laatste FTO-peiling uitgevoerd door apotheker en sectorcoördinator Kwaliteit en Doelmatigheid Marjorie Nelissen van het IVM."

21 mei 2022: Christine Teunissen doet examen: ‘Juist nu is bronnenonderzoek van cruciaal belang’

• Volkskrant.nl en in de Volkskrant 'Ritalin zonder dokersrecept': Methylfenidaat, de werkzame stof in ritalin, helpt de onrust in het hoofd van mensen met ADHD te remmen, waardoor zij zich beter kunnen focussen. Bij oneigenlijk gebruik is het nog maar de vraag of het medicijn de concentratie inderdaad verhoogt, zegt Marieke van den Berk, apotheker bij het Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM). ‘Het placebo-effect lijkt een rol te spelen. Scholieren denken dan ze beter kunnen studeren, terwijl hier nog geen eenduidig wetenschappelijk bewijs voor is.’

17 mei 2022: De voor- en nadelen van zware pijnstillers aanbieden in een supermarkt of bij een tankstation

• EenVandaag: "De medicijnen die nu worden verkocht bij de drogist zijn ongevaarlijk bij normaal gebruik. Maar niet iedereen weet wat normaal gebruik is. Mensen slikken een pilletje te veel, te langdurig of in een gevaarlijke combinatie", zegt directeur Ruud Coolen van Brakel.

10 mei 2022: Huisartsen kritischer over opioïden

• NTvG: "Huisartsen en openbaar apothekers die deelnamen aan een enquête van het Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM) staan kritischer tegenover opioïde pijnstillers dan 3 jaar geleden. Ook heeft 80 procent van de huisartsen actie ondernomen om ongepast gebruik te verminderen." (Let op: voor het complete online artikel is een inlog nodig.)

24 en 25 maart 2022: Therapiekeuze bij DM2 wijkt af van NHG-richtlijn

• Persbericht: "Van de nieuwe gebruikers van insuline kreeg minder dan 30 procent het aanbevolen NPH-insuline. De andere patiënten startten direct met één van de duurdere langwerkende insulines. Dat blijkt uit de themarapportage Diabetes van de Monitor Voorschrijven Huisartsen (MVH) van het IVM in samenwerking met de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK)." 
• PW: Huisartsen schreven in 2020 regelmatig een ander geneesmiddel voor dan de eerste keus bij patiënten met diabetes mellitus type 2.
• HuisartsVandaag: Therapiekeuze van huisartsen bij DM2 wijkt af van de NHG-richtlijn. Voor het lezen van dit artikel is een inlog nodig.

19 maart 2022: Effectief tegen de pijn, maar gevaarlijk verslavend: hoe om te gaan met oxycodon?

• In Amerika zijn miljoenen mensen verslaafd geraakt aan opioïde pijnstillers zoals oxycodon en fentanyl. Een overdosis kostte aan een half miljoen mensen het leven en ook in Nederland wordt het middel steeds vaker voorgeschreven. Spraakmakers besteedde eind februari een hele week aandacht aan het thema Pijnstillers. Op woensdag was IVM-collega en apotheker Anke Lambooij te gast bij het programma. Anke gaat o.a. in op de zojuist gepubliceerde themarapportage Opioïden van de Monitor Voorschrijven Huisartsen. Dit rapport geeft huisartsen inzicht in en bewustwording over hun eigen voorschrijfgedrag. Luister hier deel 2 van de serie Pijnstillers terug.

16 maart 2022: ‘Grote zorgen om ‘technische’ wijziging Geneesmiddelenwet’

• Parool.nl en in het Parool: De Tweede Kamer behandelt een wijziging in de Geneesmiddelenwet die het mogelijk zou maken het persoonlijke medicijnadvies van een apotheker te vervangen door een digitale interface. Dit zou negatieve gevolgen voor de volksgezondheid hebben, stellen Herman Bröring en Ruud Coolen.

23 februari 2022: Bevorder gepast opioïdengebruik nóg meer

• Persbericht: "Artsen en apothekers kunnen gepast opioïdengebruik nog verder bevorderen. Zo kregen in 2020 zo’n 2.000 patiënten naast een snelwerkend fentanylpreparaat géén langwerkende opioïden verstrekt, terwijl dit volgens de richtlijnen wel zou moeten." De themarapportage Opioïden van de Monitor Voorschrijven Huisartsen brengt nationale en regionale verschillen in het voorschrijven en afleveren van opioïden in kaart.

18 februari 2022: Maak afspraken over ontslagmedicatie rond het weekend 

• PW: "Om te voorkomen dat een patiënt na ontslag uit het ziekenhuis in het weekend zonder een belangrijk geneesmiddel komt te zitten, moeten apothekers regionale afspraken maken over wie verantwoordelijk is voor het leveren van de ontslagmedicatie/overbrugging. Die oproep doet Voorkomen Medicatie-incidenten (VMI) op basis van een kwalitatief onderzoek." (Let op: voor het complete online artikel is een inlog nodig.)

11 februari 2022: Zet de POH-ggz in bij chronisch medicatiegebruik

• Huisarts en Wetenschap: "Veel huisartsen hebben te weinig tijd om patiënten die chronisch benzodiazepines, antidepressiva of opioïden gebruiken, te begeleiden bij het afbouwen van die medicatie. In een online vragenlijstonderzoek gaven zowel huisartsen als POH’s-ggz aan dat de POH-ggz daar goed bij zou kunnen helpen." Deze bijdrage is mede mogelijk gemaakt door collega Marcel Stroo. (Let op: voor het complete online artikel is een inlog nodig.)

29 januari 2022: Nepnieuws op Spotify is schadelijk, maar alles verwijderen is niet eenvoudig

• RTL Nieuws: Het IVM probeert zelf ook een tegengeluid te laten horen. Coolen van Brakel: "Je merkt dat de anti-stem schreeuwt, en de voorstem fluistert. Flauwekulverhalen worden verspreid door een klein, maar uitermate luidruchtig groepje. Die overstemmen vaak het redelijke geluid. We hebben daarom vorig jaar zelf acht podcasts gemaakt over desinformatie rondom corona, en daar gaan we dit jaar mee door." 

28 januari 2022: Toch de weg op met morfine

• PW: Volgens Els Dik, apotheker bij het IVM, is naar schatting tussen 5 en 10% van alle verkeersdoden toe te schrijven aan geneesmiddelgebruik door automobilisten. “Dit terwijl mensen die rijgevaarlijke geneesmiddelen gebruiken zich wel bewust zijn van de bijwerkingen, volgens onderzoek van het Nivel. Maar ze denken dat het bij hen persoonlijk wel zal loslopen.” (Let op: voor het complete online artikel is een inlog nodig.)

27 januari 2022: Negatieve onderzoeksresultaten worden vaak niet gepubliceerd

• BNR Radio: Ruud Coolen van Brakel, directeur van het IVM, over het te weinig publiceren van negatieve onderzoeksresultaten bij antidepressivastudies. 

27 januari 2022: Experts blij met goedkeuring coronapil, maar zien ook problemen: ’Geen wondermiddel’

• Telegraaf.nl: Dat beaamt ook Marloes Dankers, apotheker van het IVM. "Op dit moment zijn er nog maar weinig geneesmiddelen die in zo’n vroeg stadium van een coronabesmetting toegediend kunnen worden.” (Let op: voor het complete online artikel is een inlog nodig.)

24 januari 2022: Ondanks fopvaccin toch bijwerkingen: hoofdpijn terwijl geen echte prik is gezet

• Telegraaf.nl en in de Telegraaf: "Ze worden veroorzaakt doordat geprikte mensen soms doodgewone symptonen toewijzen aan de vaccinatie/prik. Maar angst en ook de verwachting dat er klachten zullen optreden, veroorzaken dat die klachten ook daadwerkelijk optreden", zegt Ruud Coolen van Brakel van het Instituut Verantwoord Medicijngebruik. (Let op: voor het complete online artikel is een inlog nodig.)

20 januari 2022: Expres besmet met corona: heel onverstandig, vinden deskundigen

• RTL Nieuws: "Ongelofelijk onverstandig en dan druk ik mij nog vriendelijk uit", zegt voorzitter Ruud Coolen van Brakel van het IVM. "Je weet van tevoren niet hoe ernstig een besmetting uitpakt. Hoe je het ook wendt of keert, er is een makkelijke manier om je te beschermen tegen het coronavirus en dat is door je te laten vaccineren." 

15 januari 2022: Zware pijnstillerverslaving wordt in stand gehouden. Hoe kan dit?!

• BNNVARA: Volgens Lambooij is het van groot belang te voorkomen dat mensen verslaafd raken. Door ‘niet te makkelijk voor te schrijven, aan het begin van het gebruik uitleggen dat het voor kort gebruik is, dat mensen er niet van genezen dat het ter overbrugging is om het bestaan dragelijk te maken’. Daarom is een exitdatum nodig: ‘een einddatum bespreken en ook hoe af te bouwen’. 

11 januari 2022: Zorgen om verslavende pijnstillers

• De Nieuws BV op NPO Radio 1: Er zijn zorgen over het gebruik van verslavende medicijnen. Een kwart van de patiënten is niet verteld dat deze medicijnen maar voor korte periode gebruikt morgen worden en verslavend zijn. Anke Lambooij van Instituut Verantwoord Medicijngebruik legt uit hoe het beter kan. 

8 en 9 januari 2022: Voorlichting over opioïden kan nóg beter

Deze website en uitgegeven nieuwsbrieven zijn bedoeld voor beroepsbeoefenaren en (patiënten)organisaties die zich bezighouden met medicijngebruik. U vindt hier informatie over de organisatie en de activiteiten van het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM). IVM heeft de grootst mogelijke zorg besteed aan het inrichten van deze website en het opstellen van haar nieuwsbrieven. Aan de inhoud hiervan kunnen geen rechten worden ontleend. Wij zijn niet aansprakelijk voor directe of indirecte schade die het gevolg is van het gebruik van de informatie die door middel van deze website en nieuwsbrieven is verkregen.