Biosimilar insuline glargine (Abasaglar®)

Biosimilar insuline glargine 100 E/ml is geregistreerd voor de behandeling van diabetes mellitus bij kinderen (vanaf 2 jaar) en volwassenen (SmPC, 2020).

De medicamenteuze behandeling van DM2 richt zich op regulering van de bloedglucosewaarden. Het doel van de behandeling is verminderen van eventuele klachten en voorkomen of vertragen van micro- en macrovasculaire complicaties en mortaliteit (NHG, 2018).

Wat is het effect op micro- en macrovasculaire uitkomsten en mortaliteit?

Biosimilar insuline glargine 100 E/ml is gelijkwaardig aan het originele insuline glargine 100 E/ml. Insuline glargine 100 E/ml geeft geen lager risico op macrovasculaire complicaties en mortaliteit dan zorg volgens de lokale richtlijnen bij patiënten met een hoog risico op cardiovasculaire aandoeningen. Dit is onderzocht in de ORIGIN-studie. Het primaire eindpunt was een combinatie van cardiovasculaire sterfte, niet-fataal myocardinfarc, niet-fatale beroerte en revascularisatie of ziekenhuisopname door hartfalen. Dit eindpunt trad op bij 2,94 patiënten per 100 patiëntjaren met insuline glargine 100 E/ml en 2,85 patiënten per 100 patiëntjaren met zorg volgens de lokale richtlijnen. Het verschil was niet statistisch significant: HR 1,02; 95%BI=0,94 tot 1,11 (Gerstein, 2012). Het effect van insuline glargine 100 E/ml op microvasculaire eindpunten is niet bekend. 

Wilt u meer weten over de cardiovasculaire effecten van insulines? Lees dan de uitgebreide informatie cardiovasculaire effecten.

Wat is het effect op het HbA1c?

Volgens de EMA-richtlijn voor biosimilars van insuline zijn studies naar het effect op HbA1c niet verplicht. Het HbA1c is namelijk onvoldoende sensitief om klinisch relevante verschillen aan te tonen tussen de biosimilar en het originele product (EMA, 2015). De fabrikant heeft de HbA1c-verlaging tussen biosimilar insuline glargine 100 E/ml en het originele product wel vergeleken en vond geen verschil (SmPC, 2020).

Wat is de langetermijnveiligheid?

Vanwege de biosimilariteit zijn verschillen in langetermijnveiligheid tussen biosimilar en origineel insuline glargine niet te verwachten. Er is ook geen verschil in immunogeniciteit tussen beide middelen (SmPC, 2020).

Insuline glargine werd in sommige observationele studies geassocieerd met borstkanker (Bronsveld, 2015), maar deze studies kenden veel methodologische beperkingen. Het EMA en de FDA concludeerden dat insuline glargine het risico op borstkanker niet verhoogt (EMA, 2013; FDA, 2011). Wel blijven ze het risico monitoren. Wilt u meer weten? Lees dan de uitgebreide informatie over borstkanker.

Wat zijn belangrijke bijwerkingen?

Bijwerkingen van biosimilar insuline glargine 100 E/ml die bij meer dan 1% van de patiënten voorkomen, zijn reacties op de injectieplaats, zoals huiduitslag (SmPC, 2020). Er is geen klinisch relevant verschil in bijwerkingen tussen biosimilar en origineel insuline glargine (Assessment report, 2015).

Hoe vaak komen hypoglykemieën voor?

Bij meer dan 10% van de patiënten met biosimilar insuline glargine 100 E/ml treden hypoglykemieën op. Er is geen klinisch relevant verschil in aantal hypoglykemieën tussen biosimilar en origineel insuline glargine (Assessment report, 2015).

Wat is het effect op lichaamsgewicht?

Biosimilar insuline glargine 100 E/ml geeft evenveel gewichtstoename als het originele insuline glargine 100 E/ml. Patiënten die met insuline starten komen gemiddeld 2 tot 4 kg aan. De gewichtstoename is onder andere afhankelijk van de insulinedosering en het insulineschema (NHG, 2018).

Wat zijn belangrijke contra-indicaties en interacties?

Biosimilar insuline glargine 100 E/ml heeft geen belangrijke contra-indicaties. Niet-selectieve bètablokkers kunnen de symptomen van hypoglykemie maskeren en het herstel van de glucosespiegel vertragen. Daarnaast verlagen sommige geneesmiddelen de insulinebehoefte, zoals bètablokkers en ACE-remmers. Andere geneesmiddelen verhogen de insulinebehoefte, zoals thiaziden, schildklierhormonen en glucocorticosteroïden (SmPC, 2020).

Biosimilar insuline glargine 100 E/ml is gelijkwaardig aan het originele insuline glargine 100 E/ml. De NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2 (2018) geeft de voorkeur aan NPH-insuline boven langwerkend insuline, omdat er geen twijfel bestaat over de langetermijnveiligheid van NPH-insuline en de kosten lager zijn. Insuline glargine komt wel in aanmerking voor patiënten met erg wisselende glucosewaarden of nachtelijke hypoglykemieën bij gebruik van NPH-insuline (NHG, 2018).

De multidisciplinaire richtlijn Verantwoorde diabeteszorg bij kwetsbare ouderen in thuissituatie, verzorgings- en verpleeghuizen (2011) adviseert te starten met NPH-insuline. Artsen kunnen langwerkende insulines overwegen als alternatief voor NPH-insuline als eenmaal daags injecteren de voorkeur heeft boven tweemaal daags. Ook bij patiënten met nachtelijke hypoglykemieën kunnen artsen langwerkend insuline in plaats van NPH-insuline overwegen (Verenso, 2011).

Wat zijn de kosten?

Biosimilar insuline glargine 100 E/ml kost jaarlijks ongeveer € 120 voor 10 E per dag. De officiële prijs is ongeveer gelijk aan de prijs van het originele insuline glargine 100 E/ml (FK, 2020). De werkelijke prijs is echter niet bekend, want het is niet bekend welke korting zorgverzekeraars bij fabrikanten bedingen door eventuele prijsonderhandelingen. Wilt u meer weten? Lees dan de uitgebreide informatie over kosten.

Wat zijn de vergoedingsvoorwaarden?

Biosimilar insuline glargine 100 E/ml wordt volledig vergoed (Medicijnkosten, 2020) CZ, Menzis en VGZ hebben biosimilar insuline glargine 100 E/ml als preferent middel aangewezen bij nieuwe en bestaande gebruikers. Voor zwangere vrouwen, vrouwen die zwanger willen worden en kinderen is het mogelijk om insuline glargine (Lantus^®) te blijven gebruiken.

De patiënt moet biosimilar insuline glargine 100 E/ml subcutaan toedienen in de dij, bovenarm of buik. Variëren van het injectiegebied is belangrijk om de kans op lipodystrofie te verminderen. Voor insuline glargine 100 E/ml geldt een eenmaal daagse toediening, bij voorkeur elke dag op hetzelfde tijdstip (SmPC, 2020).

Bij uitwisseling tussen de biosimilar en het originele insuline glargine 100 E/ml is juiste instructie een aandachtspunt, omdat het pensysteem verschilt (SmPC, 2020). 

Wat is het beleid voor uitwisseling van een biosimilar en origineel geneesmiddel?

Uitwisseling tussen biosimilar insuline glargine 100 E/ml en het originele product is mogelijk. Het CBG heeft dit verwoord in een standpunt over biosimilars: 

• Nieuwe patiënten kunnen zonder meer met een biosimilar starten.
• De zorgverlener moet ongecontroleerde uitwisseling tussen het originele geneesmiddel en de biosimilar vermijden. Bij uitwisseling tussen biologische geneesmiddelen moet de zorgverlener adequaat de klinische situatie monitoren en de patiënt duidelijke instructies geven.
• De zorgverlener moet in het patiëntdossier het product en de batch van het biologische geneesmiddel vastleggen. Als er problemen ontstaan, zijn de biologische geneesmiddelen te traceren.

De NDF verstaat onder adequate monitoring het volgende:

• Goede educatie van de patiënt rond verschillen in medicatie(toediening) en alertheid op mogelijke bijwerkingen.
• Duidelijke afspraken met de patiënt over de gewenste monitoring op parameters als glucosewaarden, HbA1c, optreden hyper- en hypoglykemieën (mogelijk gedurende een eerste fase intensievere monitoring).
• Aandacht voor algemene patiëntervaringen rond gebruik nieuwe medicatie en/of toedieningssystemen.
• Een proactieve rol van de zorgverlener bij informatievoorziening/instructie/begeleiding op maat.
• Rond alle bovengenoemde aspecten: extra aandacht voor kwetsbare groepen (NDF, 2017).

In 2018 heeft de NDF aanvullende aandachtspunten gepubliceerd voor de overstap van/naar biosimilar insuline. Belangrijk zijn onder andere goede samenwerking tussen zorgverleners, goede afstemming met de patiënt en aandacht voor monitoring en evaluatie (NDF, 2018). 

Incidenten met nieuwe geneesmiddelen? Meld deze bij het Portaal voor Patiëntveiligheid.

Insuline verlaagt de bloedglucosespiegel door de glucoseopname in spierweefsel en vet te stimuleren. Daarnaast remt insuline de glucoseproductie (SmPC, 2020).

• Semglee^® is een geregistreerde biosimilar van insuline glargine 100 E/ml. Mogelijk komt deze biosimilar in de toekomst in Nederland op de markt.
• De komst van meerdere biosimilars kan leiden tot meer marktwerking en daardoor een besparing van geneesmiddelkosten.

• Artikelen (Geneesmiddelenbulletin)
• Beoordelingsrapporten (Zorginstituut Nederland)
• Farmacotherapeutisch Kompas (Zorginstituut Nederland)
• Gemelde bijwerkingen (Bijwerkingencentrum Lareb)
• Medicatie-incidenten (Portaal voor Patiëntveiligheid)
• Medicijnkosten (Zorginstituut Nederland)
• Officiële productinformatie en bijsluiter (CBG)
• Patiëntervaringen (IVM)

Neem contact op