Kortwerkende insulines: trends in voorschrijfgedrag

Methode 

Voor het project ‘Doelmatig insulinegebruik 1^e lijn’ zijn de voorschrijfcijfers voor insulines in kaart gebracht. De data is afkomstig van de GIPdatabank. De laatste twee kwartalen van 2020 (Q3 en Q4) zijn vergeleken met de eerste twee kwartalen van 2021 (Q1 en Q2). Begin 2021 introduceerden verschillende zorgverzekeraars nieuw preferentiebeleid op insuline aspart en insuline lispro. Deze cijfers bevatten zowel patiënten met DM1 als DM2. Op basis van deze gegevens valt er geen onderscheid te maken tussen beide patiëntgroepen.  

Kortwerkend insuline 

In 2021 gebruiken de meeste gebruikers insuline aspart (126.338 gebruikers), gevolgd door insuline lispro (12.731 gebruikers) en insuline glulisine (9.090 gebruikers). Slechts een klein deel van de patiënten (< 1%) gebruikt humaan insuline.  

Biosimilar insuline lispro en aspart 

In figuur 1 en 2 valt op dat er in 2021 een grote verschuiving te zien is van het gebruik van het referentiegeneesmiddel insuline lispro (Humalog^®) naar biosimilar insuline lispro (Sanofi^®). Deze verschuiving is ook te zien van het referentiegeneesmiddel insuline aspart (Novorapid^®) naar biosimilar insuline aspart (Sanofi^®). In totaal zijn er ruim 43.800 nieuwe gebruikers van deze biosimilars gestart in de eerste helft van 2021. Naar schatting zijn er 30.000 patiënten met insuline aspart omgezet naar de biosimilar. Voor insuline lispro zijn dat ongeveer 1.900 patiënten. 

Figuur 1 en 2. Relatieve aandeel insuline lispro en insuline aspart op productniveau voor alle gebruikers. 
 

Snellerwerkend insuline lispro en insuline aspart 

De snellerwerkende variant van insuline lispro (Lyumjev^®) is sinds mei 2021 beschikbaar. Het aandeel van deze variant op het totale aantal gebruikers van insuline lispro is vooralsnog laag (< 1%). De snellerwerkende variant van insuline aspart (Fiasp^®) is al langer op de markt, maar het aandeel op het totale aantal gebruikers van insuline aspart blijft laag. In Q3/Q4 2020 was het aandeel 4,2% en in de twee kwartalen daarna 3,9%.  

Discussie 

In de eerste twee kwartalen van 2021 zijn ruim 30.000 patiënten omgezet van het referentiegeneesmiddel insuline aspart naar de biosimilar. Dit is ongeveer 24% van alle gebruikers van insuline aspart. Voor insuline lispro zijn naar schatting 1.900 gebruikers omgezet, wat neerkomt op ongeveer 15% van alle gebruikers van insuline lispro. Het is niet bekend hoeveel patiënten volgens het preferentiebeleid in aanmerking zouden komen voor omzetting en hoeveel patiënten nog omgezet moeten worden.  

Snellerwerkend insuline aspart (Fiasp^®) valt buiten het preferentiebeleid. Het preferentiebeleid op insuline aspart lijkt echter niet te leiden tot een onverklaarbare toename van het gebruik van de snellerwerkende variant, omdat het aandeel van deze insuline stabiel blijft. Of dit ook geldt voor de snellerwerkende variant van insuline lispro (Lyumjev^®), moet in de toekomst blijken.     

Belang voor de praktijk 

Het omzetten van patiënten van of naar biosimilar insulines is het gevolg van het preferentiebeleid dat in 2021 geïntroduceerd is (V&VN, 2021). Dit preferentiebeleid leidt tot aanzienlijk meer werk voor eerstelijns zorgverleners, vaak zonder extra financiële vergoeding. Het IVM heeft in samenwerking met IBN en DiHAG een toolbox ontwikkelt om zorgverleners hierbij te ondersteunen. De materialen, zoals een patiëntfolder en een voorbeeld patiëntbrief, kunnen zorgverleners ondersteunen om de omzetting zo zorgvuldig en soepel mogelijk te laten verlopen.  

Belangenverstrengeling 

Er is geen belangenverstrengeling met farmaceutische bedrijven.  

Bron 

GIPdatabank. Cijfers verkregen in november 2021.