De crisis die we in Nederland nét voor zijn

Op vrijdag 12 november zijn op Disney+ de eerste twee afleveringen te zien van Dopesick, de serie over de desastreuze gevolgen van de opioïdencrisis in de Verenigde Staten en de rol die fabrikant Purdue Pharma daarin gespeeld heeft. Ook verscheen kort geleden het boek "Het Pijnstillerimperium" van Patrick Radden Keefe over dezelfde firma. Beide bronnen stellen dat de marketing van deze pijnstillers in de VS geleid tot miljoenen verslaafden en talloze dodelijke slachtoffers. Een conclusie die wij onderschrijven. De Amerikaanse overheid heeft jarenlange rechtszaken over schadevergoeding voor slachtoffers tegen Purdue Pharma en andere fabrikanten gevoerd. Dit heeft geleid tot het faillissement van Purdue Pharma.

In Nederland bleef het gebruik van deze verslavende pijnstillers lang redelijk beperkt, totdat we ook hier vanaf 2010 een alsmaar toenemend voorschrijven en gebruik gingen zien. Misbruik van deze middelen als drugs werd zichtbaar met opnames in verslavingsklinieken en ziekenhuizen. Het ministerie van VWS besloot in 2018 dat hier een ommekeer in moest komen en vroeg het IVM (Instituut Verantwoord Medicijngebruik) een taakgroep te gaan aanvoeren van huisartsen, medisch specialisten, verslavingsartsen, (ziekenhuis)apothekers en patiënten om het tij te keren.

In de 2,5 jaar dat de taakgroep actief is – met steun van het Ministerie van VWS – is het aantal gebruikers van deze middelen met bijna 10% gedaald. Ook start men minder vaak met kortwerkende opioïden, die meer verslavend zijn. Artsen schrijven bij ontslag uit het ziekenhuis opioïden voor hooguit enkele dagen voor. Huisartsen herhalen deze middelen niet meer automatisch. Artsen en apothekers krijgen steeds meer informatie over de balans tussen voor- en nadelen van opioïden zodat zij samen met de patiënt een goede afweging kunnen maken.

We zijn er nog niet. Continue aandacht voor het veilig gebruik van deze middelen blijft nodig om de effecten te behouden. Elke startende gebruiker verdient eerlijke voorlichting over de voor- en nadelen van opioïden. Het verminderen van langdurig gebruik van opioïden is een traject van lange adem, maar wel de moeite waard. Voor iedereen die meer over deze materie wil weten of ermee aan de slag wil: kijk op www.opiaten.nl

=================================

Noot voor de redactie

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Anke Lambooij (apotheker IVM), tel.: 0888 80 0473 - mail: a.lambooij@ivm.nl