Behoefte aan informatie over opioïden

Online vragenlijst

Om de ervaringen met voorlichting en de behoefte naar informatie te peilen bij patiënten(groepen) heeft het Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM), in samenwerking met Patiëntenfederatie Nederland in oktober 2021 een vragenlijst uitgestuurd. Zij deden dit in opdracht van de Taakgroep Gepast gebruik van opioïden. Hierin wilden zij bij patiënten die opioïden gebruiken of in de afgelopen 2 jaar gebruikt hebben nagaan of zij (destijds) voldoende geïnformeerd zijn om de opioïden goed en gedurende de juiste periode te gebruiken. De online vragenlijst bestond uit maximaal vijftien vragen. De beantwoording daarvan kon anoniem.

Goede pijnstillers, voor kortdurend gebruik

Volgens de taakgroep zijn er drie belangrijke aandachtspunten voor een juist gebruik van opioïden: 1) opioïden zijn goede pijnstillers, 2) ze zijn bedoeld voor kortdurend gebruik en 3) bij onjuist gebruik is er een kans op verslaving. Bijna een kwart van de respondenten (23,8%) geeft aan geen informatie ontvangen te hebben over deze drie aandachtspunten. De meerderheid van de respondenten heeft ten minste over één van deze punten informatie ontvangen. Er zijn verschillen zichtbaar in informatie die ontvangen is tussen indicaties waarvoor patiënten opioïden krijgen voorgeschreven.

Gemiste informatie

De meerderheid van de respondenten (66,9%) geeft aan dat ze voldoende informatie hebben gehad om het opioïd op de juiste manier te gebruiken. Zestig respondenten (15,3%) gaven echter aan informatie gemist te hebben over afbouwen, alternatieve behandelingen, bijwerkingen, juist gebruik, tolerantie, ontwenning en verslaving. Patiënten met pijn na een operatie en patiënten met kanker geven het vaakst aan informatie gemist te hebben. Een meerderheid van de respondenten (58,3%) is (zeer) tevreden over de informatie die ze hebben ontvangen van de arts. 21,0% is ontevreden of zeer ontevreden.

Informatie geven én ontvangen

Een deel van de respondenten geeft aan geen informatie ontvangen te hebben of informatie gemist te hebben. De vraag die we ons hierbij moeten stellen is of de informatie niet gegeven is óf dat de informatie niet ontvangen is. Patiënten ontvangen tijdens een consult veel informatie, waardoor mogelijk niet alle informatie die gegeven wordt ook ontvangen wordt door de patiënt. Timing van het aanbieden van (stukjes) informatie en herhaling lijken hierbij van cruciaal belang.

Rapport

In het rapport Vragenlijstonderzoek voorlichting bij gebruik van opioïden lees je alle resultaten uit het onderzoek. Je kunt dit rapport downloaden onderaan deze pagina.