Diuretisch effect van SGLT-2-remmers

Dit nieuwsbericht is onderdeel van het dossier cardiovasculaire effecten

Het diuretische effect van natrium-glucose-cotransporter 2-remmers (SGLT-2-remmers) lijkt te klein om een voordeel op cardiovasculaire uitkomsten te bieden. Dat is de conclusie van een review van Scheen naar aanleiding van de resultaten van de EMPA-REG OUTCOME studie.

EMPA-REG OUTCOME

De EMPA-REG OUTCOME-studie toonde aan dat SGLT-2-remmer empagliflozine (Jardiance^®) superieur is aan placebo wat betreft de gecombineerde uitkomstmaat van cardiovasculaire sterfte, niet-fataal myocardinfarct en niet-fatale beroerte bij patiënten met een hoog cardiovasculair risico. Ook het risico op sterfte door alle oorzaken en ziekenhuisopname door hartfalen was verlaagd. Het superieure effect op de gecombineerde eindpunt werd met name veroorzaakt door een daling van de cardiovasculaire sterfte. Niet-fataal myocardinfarct, niet-fatale beroerte of ziekenhuisopname door angina pectoris waren niet significant verschillend (zie ook het nieuwsbericht van 21 december 2015). Het is opvallend dat dit middel tegen diabetes mellitus type 2 geen effect had op atherosclerotische aandoeningen (zoals myocardinfarcten) en dat de effecten al in het begin van de behandeling optraden. Sommige experts suggereren dat de studieperiode van de EMPA-REG OUTCOME-studie te kort was om een metabool effect aan te tonen, en dat de gunstige effecten op (cardiovasculaire) sterfte en hartfalen veroorzaakt worden door het diuretische effect van empagliflozine.

Diuretisch effect

Scheen beschrijft dat er weinig onderzoek is gedaan naar het diuretische effect van empagliflozine en andere SGLT-2-remmers. Subgroep-analyses van de EMPA-REG OUTCOME-studie geven geen aanwijzingen voor een grote bijdrage van het diuretische effect aan de cardiovasculaire uitkomsten.

Van klassieke diuretica (bijvoorbeeld thiazidediuretica) is bekend dat ze geen dergelijk snelle afname van sterfte geven, zoals gezien werd in de EMPA-REG OUTCOME studie. Op grond van wat er momenteel bekend is, lijkt het daarom niet waarschijnlijk dat er een grote bijdrage is van een diuretisch effect van SGLT-2-remmers aan de cardiovasculaire effecten, zoals gezien in de EMPA-REG OUTCOME-studie.

Belang voor de praktijk

SGLT-2-remmer empagliflozine heeft in de EMPA-REG OUTCOME-studie een positief effect op cardiovasculaire uitkomsten, maar het mechanisme hierachter is onduidelijk. Een metabool effect lijkt niet waarschijnlijk, vanwege de snelle afname van sterfte en het ontbreken van een effect op atherosclerotische aandoeningen. In dit review beschrijft Scheen dat er weinig bewijs is voor de hypothese dat er een hemodynamisch effect aan ten grondslag ligt. Meer onderzoek is nodig naar de precieze effecten van SGLT-2-remmers en het achterliggende mechanisme.

Belangenverstrengeling

Scheen was één van de onderzoekers van de EMPA REG OUTCOME-studie. Hij heeft vergoeding ontvangen van diverse farmaceutische bedrijven, onder andere van registratiehouders van SGLT-2-remmers.

Bron

Scheen AJ. Reappraisal of the diuretic effect of empagliflozin in the EMPA-REG OUTCOME trial: Comparison with classic diuretics. Diabetes Metab. 2016 Jun 9.