Marktaandeel nieuwe ADHD-middelen

Vanaf 2016 wordt guanfacine vergoed voor kinderen met ADHD van 6 tot 17 jaar. Sinds 2019 wordt ook lisdexamfetamine  vergoed voor deze leeftijd. Later volgde ook de vergoeding van lisdexamfetamine bij volwassenen die symptomen vanaf de kindertijd hebben. Voor beide geneesmiddelen geldt dat patiënten eerst een andere medicamenteuze behandeling moeten hebben geprobeerd. Guanfacine en lisdexamfetamine staan niet in de huidige richtlijnen, omdat ze nog niet beschikbaar waren toen de richtlijnen verschenen. Methylfenidaat en dexamfetamine zijn in de meeste gevallen de geneesmiddelen van eerste keus (NvVP, 2015; NHG, 2014).  

In 2023 waren er 2.101 gebruikers van guanfacine en 31.954 van lisdexamfetamine (GIP databank, 2024). Het percentage gebruikers van de nieuwere middelen guanfacine en lisdexamfetamine (ten opzichte van alle middelen bij ADHD) was in 2023 gemiddeld 9,7%. Dit percentage is sterk toegenomen sinds 2019, toen was dit 1,2%. 

Er zijn regionale verschillen te zien in het aantal gebruikers van nieuwe ADHD-middelen. De regio met de meeste gebruikers is Zierikzee (21,1%). De regio met het minste aantal gebruikers is Emmen (4,0%). De sterkste relatieve groei in het eerste half jaar van 2023 ten opzichte van het eerste half jaar van 2022, is te zien in de regio Bolsward met 85,9%. De regio Dokkum, Ameland en Schiermonnikoog liet de grootste daling zien met 17,0%. 

Het percentage gebruikers van guanfacine en lisdexamfetamine ten opzichte van alle geneesmiddelen bij ADHD (atomoxetine, dexamfetamine, guanfacine, lisdexamfetamine en methylfenidaat) per half jaar per postcodegebied. 

Voor het maken van de kaarten is gebruik gemaakt van de databank van het Genees- en hulpmiddelen Informatie Project (GIPdatabank) van Zorginstituut Nederland. Deze databank bevat informatie over het gebruik van genees- en hulpmiddelen in Nederland. Het betreft informatie over middelen die extramuraal (d.w.z. buiten instellingen als ziekenhuizen en verpleeghuizen) zijn verstrekt en vergoed op grond van de Zorgverzekeringswet. Bijna alle zorgverzekeraars stellen deze informatie ter beschikking aan de GIPdatabank. De GIPdatabank doet een kwaliteitscontrole op deze gegevens en corrigeert deze zo nodig. Hierdoor ontstaan betrouwbare en representatieve databestanden over het hulp- en geneesmiddelengebruik. Bij de ramingsmethodiek voor het voorspellen van het ontbrekende deel, houdt Zorginstituut Nederland onder andere rekening met verschillen in de leeftijds- en geslachtsopbouw van de verzekerdenpopulatie.