Vaker spruw door LABA/ICS bij COPD-patiënten

Orale schimmelinfecties (spruw) zijn een bekende bijwerking van inhalatiecorticosteroïden (ICS) bij astma. Dekhuijzen et al. onderzochten in een observationele studie of de kans op orale candidiasis ook verhoogd is bij het gebruik van combinatiepreparaten van langwerkende bèta-agonisten (LABA's, long acting beta-2-agonists) met ICS bij patiënten met COPD. Zij maakten hiervoor gebruik van de UK Optimum Patient Care Research Database, met gegevens van 550 Engelse en Schotse huisartspraktijken.

Resultaten

De onderzoekers koppelden nieuwe gebruikers van combinatiepreparaten van LABA/ICS aan nieuwe gebruikers van langwerkende luchtwegverwijders. Kenmerken voor het matchen waren leeftijd, geslacht, ernst van COPD, voorgeschiedenis van exacerbaties en orale schimmelinfecties en andere aandoeningen die de kans op schimmelinfecties verhogen. Zo ontstonden 8.255 paren van gematchte patiënten. De uitkomstmaat was een diagnose van orale schimmelinfectie en/of een recept voor antimycotica voor orale schimmelinfectie, in het jaar na het starten van de medicatie.

Bij startende gebruikers van LABA/ICS kwamen vaker orale schimmelinfecties voor dan bij startende gebruikers van langwerkende luchtwegverwijders (respectievelijk bij 5,5% en 2,7%). Na correctie voor baselinekenmerken was de odds ratio (OR) 2,18 (95% betrouwbaarheidsinterval (BI) =1,84 tot 2,59).

Verschil tussen verschillende combinatiepreparaten

In een subgroepanalyse, waarbij opnieuw gematcht werd op baselinekenmerken, bekeken de onderzoekers of er een verschil optrad tussen verschillende ICS-doseringen, verschillende werkzame stoffen en verschillende inhalatoren. Bij budesonide/formoterol (Assieme^®, Bufoler^®, DuoResp^®, Sinestic^®, Symbicort^®) kwamen minder schimmelinfecties voor (OR=0,77 95%BI=0,63 tot 0,94) dan bij fluticason/salmeterol (generiek, AirFluSal^®, Seretide^®). Dit verschil verdween echter na correctie voor de sterkte van het ICS. Gebruikers van fluticason/salmeterol via een dosisaerosol maakten minder schimmelinfecties door dan gebruikers van hetzelfde middel via een poederinhalator. Ten slotte waren hogere doseringen van het ICS geassocieerd met een grotere kans op schimmelinfecties van de mond- en keelholte.

Discussie

Zoals bij alle observationele studies is selectiebias ook hier niet uit te sluiten. De auteurs hebben dit zo veel mogelijk ondervangen door gebruik te maken van matchen op een groot aantal baselinekenmerken. Hierdoor viel wel een kleine 40 procent van de nieuwe gebruikers van LABA/ICS af.

Belang voor de praktijk

Ook bij patiënten met COPD kan het gebruik van ICS leiden tot orale schimmelinfecties. De studie onderstreept dan ook het belang van het terughoudend voorschrijven van inhalatiecorticosteroïden bij COPD, namelijk alleen bij patiënten met frequente exacerbaties, zoals de NHG-Standaard COPD (2015) adviseert.

Belangenverstrengeling

De studie is gefinancierd door TEVA, registratiehouder van diverse geneesmiddelen voor astma en COPD. Alle auteurs rapporteren uitgebreide banden met diverse registratiehouders van geneesmiddelen voor astma en COPD.

Bron

Dekhuijzen PN et al. Incidence of oral thrush in patients with COPD prescribed inhaled corticosteroids: effect of drug, dose, and device. Respir Med. 2016;120:54-63.