Veel bijwerkingen bij COPD-medicatie

Maar liefst 95 procent van de COPD-patiënten die zowel een langwerkende bèta-agonist (LABA, long acting beta-2-agonist) als een langwerkend anticholinergicum (LAMA, long acting muscarinic antagonist) gebruiken, ondervindt één of meer bijwerkingen. Zo concluderen Rodrigue et al. op basis van interviews met 154 Canadese patiënten met COPD. Vooral een droge mond komt vaak voor.

Resultaten

De onderzoekers vroegen 154 patiënten met COPD die langwerkende luchtwegverwijders gebruiken of ze bekende bijwerkingen, zoals tremor, hartkloppingen en droge mond, hadden ervaren. De meeste deelnemers aan het onderzoek (116) gebruikten tegelijk een LABA en een LAMA.

Vooral bijwerkingen in de mond, zoals een droge mond of keel, kwamen vaak voor bij deze groep. Respectievelijk 55 en 34 procent van de gebruikers van combinatiepreparaten meldde deze bijwerking regelmatig te hebben ervaren in de week voor het interview. Ook onder gebruikers van enkel LAMA of enkel LABA zijn dit de meest voorkomende bijwerkingen. Andere veel voorkomende bijwerkingen (>10 procent van de deelnemers) waren tremor, nervositeit, hartkloppingen, spierkrampen, hoofdpijn en obstipatie. Per geneesmiddelgroep meldde minstens 80 procent van de patiënten een bijwerking te hebben ervaren in de week voor het interview, onder gebruikers van LABA en LAMA tegelijk lag dit percentage op 95 procent.

Bij 39 procent van de gebruikers van LABA en LAMA tegelijk waren bijwerkingen de reden van een medicatiewijziging in de afgelopen zes maanden. Bijwerkingen hinderden 11 procent van deze mensen bij het uitvoeren van een dagelijkse activiteit.

Discussie

In dit onderzoek is de incidentie van bijwerkingen veel hoger dan in de registratiestudies. De onderzoekers geven hier enkele mogelijke verklaringen voor. Deze studie bevatte geen controle- of placebogroep. Het is dus niet zeker of de bijwerking het gevolg is van de werkzame stof of van andere factoren, zoals drijfgas of poeder. Ook is niet gecorrigeerd voor het gebruik van andere medicatie of voor comorbiditeit. De onderzoekers vroegen aan de patiënt of zij bepaalde bijwerkingen ervaren hebben, in klinische onderzoeken wordt de patiënt vaak minder gericht bevraagd. Ook het effect van het type inhalator op het voorkomen van bijwerkingen kon niet worden bepaald.

Belang voor de praktijk

Dit onderzoek laat zien dat gebruikers van LAMA en LABA regelmatig last hebben van bijwerkingen. Het aantal mensen dat een bijwerking ervaart, ligt in deze studie in de dagelijkse praktijk veel hoger dan in de registratiestudies is gevonden. Bij 11 procent van de deelnemers belemmerden bijwerkingen hen in het dagelijks leven. Huisartsen, apothekers en andere zorgverleners doen er goed aan patiënten gericht te vragen naar het optreden van bijwerkingen en de impact van de bijwerkingen voor de patiënt, om zo nodig de behandeling aan te passen.

Belangenverstrengeling

De studie is gefinancierd door AstraZeneca, fabrikant van geneesmiddelen voor COPD. De auteurs hebben financiële banden met diverse fabrikanten van geneesmiddelen voor COPD.

Bron

Rodrigue C et al. Adverse events among COPD patients treated with long-acting anticholinergics and b2-agonists in an outpatient respiratory clinic. Respir Med 2016; 113: 65-73