Meta-analyse PCSK9-remmers

Proprotein convertase subtilisin/kexin type 9-remmers (PCSK9-remmers) hebben een bescheiden effect op het risico op hart- en vaatziekten vergeleken met placebo en geen effect op de mortaliteit. Dit concluderen Schmidt et al in een Cochrane review. Het vergelijken van de effectiviteit op klinische uitkomsten en veiligheid van PCSK9-remmers ten opzichte van andere cholesterolverlagende middelen was niet mogelijk met de bestaande studies.

Resultaten

De onderzoekers voerden een meta-analyse uit van 20 studies met een minimale duur van 24 weken naar diverse PCSK9-remmers. In vergelijking met placebo verlaagden PCSK9-remmers het LDL-c-gehalte met 53,86% (95% betrouwbaarheidsinterval (BI)=49,08 tot 58,64). Hierbij is geen onderscheid gemaakt naar welke achtergrondtherapie de patiënten al gebruikten.

In vergelijking met placebo verlaagden PCSK9-remmers de kans op hart- en vaatziekten  significant. De absolute risicoreductie was 0,91% (95% betrouwbaarheidsinterval (BI)=0,5 tot 1,3%). Er was geen significant verschil tussen gebruikers van PCSK9-remmers en van placebo in de kans op overlijden (Odds ratio (OR)=1,02, 95%BI=0,91 tot 1,14). Bijwerkingen (ongespecificeerd) komen iets vaker voor bij PCSK9-remmers dan bij placebo. Dit verschil werd vooral veroorzaakt door studies waarin bococizumab is gebruikt. Deze PCSK9-remmer zal niet op de markt worden gebracht.

PCSK9-remmers leken de kans op hart- en vaatziekten iets meer te verkleinen dan de combinatie ezetimib (Ezetrol^®) met een statine, maar de onderzoekers schatten de kwaliteit van dit bewijs als zeer onzeker in.

Discussie

De auteurs concluderen dat het LDL-verlagend effect van PCSK9-remmers vaststaat. Op de middellange termijn (tot 26 maanden) verlagen PCSK9-remmers de kans op hart- en vaatziekten in vergelijking met placebo, maar zonder effect op de totale sterfte. Het vergelijken met andere cholesterolverlagende middelen, zoals statines en/of ezetimib was niet goed mogelijk, vanwege korte follow-up. De effectiviteit en veiligheid van PCSK9-remmers op langere termijn is dan ook nog niet vast te stellen. Zeldzamere bijwerkingen, zoals het ontstaan van diabetes mellitus en kanker zijn nog onvoldoende onderzocht. Ten slotte zijn de resultaten van deze meta-analyse niet zondermeer te extrapoleren naar patiënten zonder hart- en vaatziekten.

Belang voor de praktijk

Deze meta-analyse heeft de belangrijkste effecten van PCSK9-remmers op een rij gezet en benoemt expliciet het gebrek aan gegevens over de effectiviteit en veiligheid op de langere termijn. Ook het bescheiden reductie van het absolute risico op hart- en vaatziekten door PCSK9-remmers is opnieuw bevestigd. Het number needed to treat is 110, met andere woorden om een geval van hart- en vaatziekten te voorkomen moeten 110 mensen behandeld worden met PCSK9-remmers. Het is de vraag of deze bescheiden risicoreductie opweegt tegen de hoge kosten van deze middelen. 

Belangenverstrengeling

De auteurs geven aan geen belangenverstrengeling te hebben. Wel zijn alle geïncludeerde studies gefinancierd door de farmaceutische industrie.

Bron

Schmidt AF et al. PCSK9 monoclonal antibodies for the primary and secondary prevention of cardiovascular disease. Cochrane Database Syst Rev. 2017;4:CD011748.