Exenatide QW cardiovasculair veilig

Dit nieuwsbericht is onderdeel van het dossier cardiovasculaire veiligheid.

Glucagon-like peptide 1-agonist (GLP-1-agonist) exenatide voor wekelijkse toediening (exenatide QW;  Bydureon^®) is niet geassocieerd met een verhoogd cardiovasculair risico, maar geeft ook geen bescherming tegen cardiovasculaire uitkomsten in vergelijking met placebo. Dat is de voornaamste conclusie uit de EXSCEL-studie, een cardiovasculaire veiligheidsstudie naar exenatide.

 

Cardiovasculaire effecten

In het onderzoek werden 14.752 patiënten geïncludeerd, die behandeld werden met exenatide QW of placebo. De mediane behandelperiode was 2,4 jaar en de mediane follow-upperiode 3,2 jaar. Van de patiënten met exenatide QW stopte 43,0% voortijdig met het gebruik van de studiemedicatie, in vergelijking met 45,2% van de patiënten met placebo. Van de geïncludeerde patiënten had 73,1% een cardiovasculaire aandoening in de voorgeschiedenis. De primaire samengestelde uitkomstmaat bestond uit het eerste optreden van cardiovasculaire sterfte, niet-fataal myocard infarct of niet-fatale beroerte. Dit eindpunt trad op bij 11,4% van de patiënten in de exenatidegroep, versus 12,2% bij de placebogroep; hazard ratio (HR)=0,91; 95% betrouwbaarheidsinterval (95%BI)=0,83 tot 1,00. Uit de statistische analyse bleek exenatide QW non-inferieur aan placebo (p<0,001), maar niet superieur (p=0,06). Ook waren er geen verschillen in andere cardiovasculaire uitkomstmaten, zoals ziekenhuisopnames voor hartfalen.

 

Overige uitkomsten 

Aan het einde van de studieperiode was het HbA1c in de exenatidegroep gemiddeld 7,7 mmol/mol (0,7%) lager dan in de placebogroep (p<0,001). Ook veroorzaakte exenatide QW in vergelijking met placebo een significante daling van het lichaamsgewicht (verschil van 1,27 kg), systolische bloeddruk (verschil 1,57 mmHg), LDL-cholesterol (verschil 1,5 mg/dl) en triglyceriden (verschil 1,8 mg/dl). Exenatide QW veroorzaakte in vergelijking met placebo een significante verhoging van de diastolische bloeddruk (verschil van 0,25 mmHg) en hartslag (verschil 2,51 slagen/minuut).

 

Bijwerkingen

Er waren geen significante verschillen tussen exenatide QW en placebo wat betreft de incidentie van pancreatitis, pancreascarcinoom, medullair schildkliercarcinoom en ernstige hypoglykemieën.

 

Discussie

Exenatide QW is non-inferieur (maar niet superieur) aan placebo wat betreft cardiovasculaire uitkomsten. Deze bevinding komt overeen met de resultaten uit de cardiovasculaire veiligheidsstudie (ELIXA-studie) naar GLP-1-agonist lixisenatide (Lyxumia^®). Twee andere GLP-1-agonisten, liraglutide (Victoza^®) en semaglutide (niet op de markt in Nederland), toonden in respectievelijk de LEADER- en SUSTAIN-6-studie wel superioriteit ten opzichte van placebo aan. De auteurs geven aan dat het verschil tussen de resultaten van exenatide QW ten opzichte van liraglutide veroorzaakt kan zijn door een kortere behandelperiode (2,4 versus 3,5 jaar), een lager HbA1c op baseline (8,0 versus 8,7%) en een hoger uitvalspercentage in de studie naar exenatide QW. De uitval was mogelijk deels het gevolg van de complexiteit van het injectiesysteem van exenatide QW.  

 

Belang voor de praktijk

GLP-1-agonisten hebben geen plaats in het medicamenteuze stappenplan van de NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2 (2013). Exenatide QW lijkt cardiovasculair veilig, maar de effectiviteit op harde eindpunten (micro- en macrovasculaire complicaties en mortaliteit) is niet aangetoond. Een verschil ten opzichte van de overige cardiovasculaire veiligheidsstudies is dat niet alle patiënten in deze studie een hoog risico hadden op cardiovasculaire aandoeningen. Daarbij sluit de populatie van deze studie wellicht beter aan de op de dagelijkse praktijk dan de populatie uit de overige veiligheidsstudies naar GLP-1-agonisten.

 

Belangenverstrengeling

De studie is gefinancierd door een dochterbedrijf van AstraZeneca, de registratiehouder van exenatide. Diverse auteurs hebben geld ontvangen van diverse bedrijven, waaronder AstraZeneca. 

 

Bron

Holman RR et al. Effects of once-weekly exenatide on cardiovascular outcomes in type 2 diabetes. N Engl J Med. 2017 Sep 14.