Uitstekende score huisartsen op indicatoren medicatieveiligheid

De themarapportage Medicatieveiligheid van de Monitor Voorschrijven Huisartsen (MVH) beschrijft de landelijke en regionale trends bij het voorschrijven van geneesmiddelgroepen met risico’s voor de medicatieveiligheid. Het accent ligt hierbij op het voorschrijven van deze middelen door de huisartsen. In deze rapportage is gekeken naar vier indicatoren op het gebied van medicatieveiligheid. De eerste indicator betreft het aantal ouderen die geneesmiddelen uit meer dan één valrisicoverhogende geneesmiddelgroep gebruikt. De tweede indicator brengt in kaart gebracht hoeveel patiënten gelijktijdig een RAS-remmer, diureticum en NSAID gebruiken. Zo wordt een beeld verkregen van medicatieveiligheid bij hart- of nierfalen. De derde en vierde indicator gaan in op respectievelijk de duur van duale en triple therapie met antitrombotica. Patiënten die twee of drie verschillende antitrombotica langdurig voorgeschreven krijgen hebben een verhoogd risico op ernstige bloedingen.

Medicatieveiligheid bij medicatie met valrisico

Van de patiënten van 80 jaar of ouder gebruikt 74,9 procent in 2019 geneesmiddelen uit maximaal één valrisicoverhogende geneesmiddelgroep, 75,4 procent in 2020 en 75,8 procent in 2021. Het verschil tussen het postcodegebied met de hoogste score en de laagste score was rond de tien procentpunt. Bij de groep ouderen die één of meer geneesmiddelen uit meer dan één valrisicoverhogende geneesmiddelgroep gebruiken, kan beoordeeld worden of het mogelijk is om één of meer geneesmiddelen(groepen) af te bouwen. In 2021 gebruikt van de patiënten van 80 jaar of ouder 15,8 procent geneesmiddelen uit twee verschillende geneesmiddelgroepen, 5,6 procent geneesmiddelen uit drie verschillende geneesmiddelgroepen en 2,3 procent geneesmiddelen uit vier of meer verschillende geneesmiddelgroepen.

Medicatieveiligheid bij hart- of nierfalen

Van patiënten die gelijktijdig een RAS-remmer en een diureticum gebruiken, gebruikt 88,5 procent van de betreffende patiënten in 2019, 89,4 procent in 2020 en 89,5 procent in 2021 niet gelijktijdig een NSAID op recept. Het verschil tussen het postcodegebied met de hoogste score en de laagste score is rond de zes procentpunt.

De veiligheid van antitrombotische behandeling

Bij patiënten die te lang doorgaan met de behandeling met een vaste combinatie van antitrombotica kan het risico op een ernstige bloeding en op een infarct doorslaan naar dat op een ernstige bloeding. Het betreft patiënten met gelijktijdig twee antitrombotica (duale therapie) of drie antitrombotica (triple therapie).

De meeste gebruikers van antitrombotica gebruikten één middel. Een klein deel gebruikte duale of triple therapie. Gebruikers van duale of triple therapie deden dit meestal voor een korte periode, zoals de richtlijnen aanbevelen. In 2021 gebruikte 6,2 procent van de gebruikers van antitrombotica langer dan 12 maanden twee antitrombotica tegelijk. Van de gebruikers van antitrombotica gebruikte 2,8 procent drie antitrombotica tegelijkertijd langer dan zes maanden.

Aanbevelingen

Bij de indicator over valrisico bestaat de grootste ruimte voor verbetering. Op de overige indicatoren op het gebied met medicatieveiligheid wordt goed gescoord en is relatief weinig verbetering mogelijk. Voor zowel de behandeling met duale als met triple therapie komt een deel van de patiënten mogelijk in aanmerking voor een behandelduur korter dan de (volgens huidige aanbevelingen) maximale duur. Bijvoorbeeld omdat zij een hoog bloedingsrisico hebben. Apothekers kunnen deze patiënten in beeld houden via de webrapportage, om op individueel niveau en met de voorschrijver een afweging te kunnen maken over de optimale gebruiksduur.

Inzicht in eigen voorschrijfgedrag

De themarapportage Medicatieveiligheid creëert bij huisartsen meer bewustwording over het eigen voorschrijfgedrag. Apothekers kunnen hierbij helpen door via SFK patiëntenlijsten op te vragen om daarmee patiënten op te sporen waarbij de huisarts afwijkt van de richtlijn. Met de ondersteunende materialen van het IVM, kunnen huisartsen het eigen voorschrijfbeleid waar nodig aanpassen. Daarnaast geeft regionale variatie zoals weergegeven in de themarapportage aanwijzingen waar regionale samenwerkingsverbanden, zoals zorggroepen, actie kunnen ondernemen.

Lees meer:

Themarapportage Medicatieveiligheid, Monitor Voorschrijven Huisartsen, 2019-2021. T. Ambagts, apotheker IVM, M. Bakker, MSc IVM, A. Lambooij, apotheker IVM, dr. J. de Metz, m.m.v. drs. F. Griens, SFK.

==================================================================================

Noot voor de redactie, niet voor publicatie

• Heeft u inhoudelijke vragen over deze persinformatie? Neem dan contact op met Thijs Ambagts, apotheker bij het IVM, t.ambagts@ivm.nl.
• Zoekt u beeldmateriaal om bij uw doorplaatsing te gebruiken? Neem dan contact op met Vanessa Zunnebeld, adviseur communicatie & marketing bij het IVM, v.zunnebeld@ivm.nl, +31 (0)644 094 401.
• Voor algemene informatie over het IVM, zie onze website.