Evolocumab (Repatha®)

Evolocumab is geregistreerd voor de behandeling van:

• volwassenen met primaire hypercholesterolemie (heterozygote familiaire en niet-familiaire) of gemengde dyslipidemie.
• kinderen vanaf 10 jaar met heterozygote familiaire hypercholesterolemie.
• volwassenen en jongeren vanaf 10 jaar met homozygote familiaire hypercholesterolemie (in combinatie met andere lipidenverlagende middelen).
• patiënten met vastgestelde atherosclerotische hart- en vaatziekten om het cardiovasculair risico te verlagen.

Evolocumab kan worden toegevoegd aan statines en/of andere lipidenverlagers, wanneer deze in aanvulling op het dieet onvoldoende effect hebben. Patiënten die geen statine kunnen gebruiken, kunnen evolocumab als monotherapie gebruiken (SmPC, 2023).

Het doel van de behandeling van hypercholesterolemie is het verlagen van het risico op hart- en vaatziekten, zoals myocardinfarcten en beroertes.

Wat is het effect op het risico op hart- en vaatziekten?

Het effect van evolocumab op cardiovasculaire complicaties is onderzocht in de FOURIER-studie. In deze studie is evolocumab vergeleken met placebo bij patiënten met een hoog risico op HVZ. In vergelijking met placebo verkleint evolocumab de kans op cardiovasculaire complicaties. Dit zijn cardiovasculaire sterfte, myocardinfarct en beroerte. Het NNT is 74 gedurende twee jaar om een complicatie te voorkomen (Sabatine, 2017).

Wilt u meer weten over de cardiovasculaire effecten van evolocumab? Lees dan de uitgebreide informatie over cardiovasculaire effecten.

Wat is het effect op het risico op sterfte?

In de FOURIER-studie was de sterfte bij gebruikers van evolocumab vergelijkbaar met die in de placebogroep (Sabatine, 2017).

Wilt u meer weten over het risico op sterfte bij evolocumab? Lees dan de uitgebreide informatie over cardiovasculaire effecten.

Wat is het effect op het LDL-cholesterol?

Evolocumab verlaagt bij primaire hypercholesterolemie het LDL-cholesterol met 59% meer dan placebo (Sabatine, 2017). Bij homozygote familiaire hypercholesterolemie verlaagt evolocumab het LDL-cholesterol met 31% meer dan placebo (Raal, 2015).

Wat is de langetermijnveiligheid?

Er zijn een aantal zorgen over de langetermijnveiligheid. Het is nog onbekend wat het effect van langdurige en sterke verlaging van het LDL-cholesterol is (RMP, 2015).

Wat is het effect op diabetes mellitus?

Evolocumab heeft geen effect op het HbA1c of nuchter glucose bij patiënten met DM2. Nieuw ontwikkelde DM2 komt niet vaker voor bij evolocumab dan bij placebo in de eerste twee jaar van gebruik. De duur van de studies is echter nog beperkt tot enkele jaren (Sabatine, 2017).

Wilt u meer weten over de effecten van PCSK9-remmers op diabetes mellitus? Lees dan de uitgebreide informatie over diabetes mellitus.

Wat is het effect op de cognitie?

Het effect van evolocumab op kortetermijngeheugen, concentratie en strategisch denken is vergelijkbaar voor evolocumab en placebo. Ook melden gebruikers van evolocumab even vaak cognitieve bijwerkingen als gebruikers van placebo (Giugliano, 2017).

Wilt u meer weten over de effecten van PCSK9-remmers op de cognitie? Lees dan de uitgebreide informatie over cognitie.

Wat zijn belangrijke bijwerkingen?

De meest voorkomende bijwerkingen van evolocumab zijn infecties van de bovenste luchtwegen (verkoudheid, influenza) en lokale reacties, zoals pijn en roodheid bij de injectieplaats. Ook overgevoeligheid, rugpijn en artralgie komen voor. Al deze bijwerkingen komen bij 1 tot 10% van de patiënten voor (SmPC, 2023).

Wat zijn belangrijke contra-indicaties en interacties?

Evolocumab heeft weinig absolute contra-indicaties. De effecten bij patiënten met ernstige nier- en leverfunctiestoornissen zijn onbekend. Er zijn geen relevante interacties met andere geneesmiddelen bekend (SmPC, 2023).

Bij patiënten met een verhoogd LDL-cholesterol zijn statines de middelen van eerste keus, wanneer medicamenteuze verlaging nodig is. De tweede stap, wanneer een patiënt de streefwaarden niet behaalt, is het voorschrijven van een sterker werkend statine, het verhogen van de dosering statine of het toevoegen van ezetimib. Artsen kunnen PCSK9-remmers overwegen bij patiënten die ondanks optimale orale therapie niet de streefwaarden voor het LDL-cholesterol halen. Dit geldt alleen voor patiënten met een hoog geschat recidief risico op hart- en vaatziekten (NHG, NIV, NVVC, 2019). Bekijk het Medicijnjournaal voor meer informatie.

De richtlijn Erfelijke dyslipidemie in de tweede en derde lijn adviseert patiënten met familiaire hypercholesterolemie te behandelen met een statine en/of ezetimib. PCSK9-remmers kunnen worden overwogen wanneer een patiënt met deze middelen zijn streefwaarden niet haalt en een zeer hoog cardiovasculair risico heeft (NIV, 2018)

Wat zijn de kosten?

Evolocumab kost ongeveer € 5.500 tot € 7.500 per jaar (FK, 2024). Het bedrag hangt af van de gebruikte sterkte en het doseerinterval. De precieze prijs is niet bekend, omdat het Ministerie van VWS geheime afspraken heeft gemaakt met de fabrikanten over kortingen. Alsnog is de prijs veel hoger dan de prijs van andere cholesterolverlagende middelen:

• Statines kosten € 19 tot 87 per jaar (FK, 2024).
• Ezetimib kost € 51 per jaar (FK, 2024).

Wat zijn de vergoedingsvoorwaarden?

Alleen patiënten met hypercholesterolemie (familiaire en niet-familiaire) en met een voldoende hoog risico op hart- en vaatziekten komen in aanmerking voor vergoeding van evolocumab. Daarbij is de voorwaarde dat zij niet de streefwaarde voor het LDL-cholesterol bereiken, ondanks maximaal verdraagbare orale lipidenverlagende therapie met een statine en ezetimib, conform de CVRM-richtlijnen.

Het gaat bij een voldoende hoog risico op hart- en vaatziekten om patiënten met:

• homozygote* familiaire hypercholesterolemie, of

• heterozygote familiaire hypercholesterolemie, of

• patiënten met een zeer hoog cardiovasculair risico vanwege vastgestelde hart-en vaatziekten (VWS, 2024)

*NB: De patiënt mag niet LDL-receptor-negatief zijn (VWS, 2024).

Wilt u meer weten? Lees dan de uitgebreide informatie over vergoeding.

Evolocumab wordt subcutaan geïnjecteerd. Dit kan de patiënt zelf doen, na instructie. Patiënten moeten evolocumab eens per twee weken of eens per maand gebruiken. Ongeveer twee weken na de eerste injectie kan de voorschrijver het effect van evolocumab op het LDL-cholesterol beoordelen (SmPC, 2023).

Incidenten met nieuwe geneesmiddelen? Meld deze bij Voorkomen Medicatie-Incidenten.

Evolocumab remt het enzym PCSK9. PCSK9 bindt aan LDL-receptoren op de lever en stimuleert de absorptie en afbraak van deze receptoren. Evolocumab bindt aan en blokkeert PCSK9 en voorkomt daarmee de afbraak van LDL-receptoren. Hierdoor neemt de lever meer LDL-cholesterol uit de bloedsomloop op, waardoor het gehalte LDL-cholesterol daalt (SmPC, 2023).

• In 2019 is de VESALIUS-CV-studie gestart naar het effect van evolocumab op het voorkomen van HVZ bij patiënten zonder HVZ in hun voorgeschiedenis. Deze zal op zijn vroegst in 2025 zijn afgerond (ClinicalTrials.gov, 2023).

• Artikelen (Geneesmiddelenbulletin)
• Beoordelingsrapporten (Zorginstituut Nederland)
• Farmacotherapeutisch Kompas (Zorginstituut Nederland)
• Gemelde bijwerkingen (Bijwerkingencentrum Lareb)
• Medicatie-incidenten (VMI)
• Medicijnkosten (Zorginstituut Nederland)
• Officiële productinformatie en bijsluiter (CBG)
• Patiëntervaringen (IVM)

Neem contact op