Instituut Verantwoord Medicijngebruik

Indicatie

Insuline glargine 300 E/ml is geregistreerd voor de behandeling van diabetes mellitus bij volwassenen, adolescenten en kinderen vanaf 6 jaar (SmPC, 2023). Deze tekst gaat alleen over de indicatie DM2.

Effectiviteit

De medicamenteuze behandeling van DM2 richt zich op regulering van de bloedglucosewaarden. Het doel van de behandeling is verminderen van eventuele klachten en voorkomen of vertragen van micro- en macrovasculaire complicaties en mortaliteit (NHG, 2023).

Wat is het effect op cardiovasculaire uitkomsten?

De werkzame stof in insuline glargine 300 E/ml is gelijk aan insuline glargine 100 E/ml. Insuline glargine 100 E/ml geeft geen lager risico op macrovasculaire complicaties en mortaliteit dan zorg volgens de lokale richtlijnen bij patiënten met een hoog risico op cardiovasculaire aandoeningen. Dit is onderzocht in de ORIGIN-studie. Het primaire eindpunt was een combinatie van cardiovasculaire sterfte, niet-fataal myocardinfarct, niet-fatale beroerte en revascularisatie of ziekenhuisopname door hartfalen. Dit eindpunt trad op bij 2,94 patiënten per 100 patiëntjaren met insuline glargine 100 E/ml en 2,85 patiënten per 100 patiëntjaren met zorg volgens de lokale richtlijnen. Het verschil was niet statistisch significant: HR 1,02; 95%BI=0,94 tot 1,11 (Gerstein, 2012). Het effect van insuline glargine 100 E/ml op microvasculaire eindpunten is niet bekend.

Wilt u meer weten over de cardiovasculaire effecten van insulines? Lees dan de uitgebreide informatie cardiovasculaire effecten.

Wat is het effect op het HbA1c?

Er is geen verschil aangetoond in HbA1c-verlaging tussen insuline glargine 300 E/ml en insuline glargine 100 E/ml. Een verschil is ook niet te verwachten, omdat de insulinedosering zowel in de dagelijkse praktijk als in studies getitreerd wordt tot de streefwaarde voor nuchter bloedglucose is bereikt. Wel kan een hogere dosis insuline glargine 300 E/ml nodig zijn (10 tot 18%) om hetzelfde effect te bereiken als met insuline glargine 100 E/ml (SmPC, 2023).

Veiligheid

Wat is de langetermijnveiligheid?

Het veiligheidsprofiel van insuline glargine 300 E/ml is vergelijkbaar met insuline glargine 100 E/ml. Insuline glargine werd in sommige observationele studies geassocieerd met borstkanker (Bronsveld, 2015), maar deze studies kenden veel methodologische beperkingen. Het EMA en de FDA concludeerden dat insuline glargine het risico op borstkanker niet verhoogt (EMA, 2013; FDA, 2011). Wilt u meer weten? Lees dan de uitgebreide informatie over borstkanker.

Wat zijn belangrijke bijwerkingen?

Bijwerkingen die bij meer dan 1% van de patiënten met insuline glargine 300 E/ml voorkomen, zijn reacties op de injectieplaats, zoals huiduitslag (SmPC, 2023).

Hoe vaak komen hypoglykemieën voor?

Bij meer dan 10% van de patiënten met insuline glargine 300 E/ml treden hypoglykemieën op. Insuline glargine 300 E/ml geeft evenveel risico op ernstige hypoglykemieën als insuline glargine 100 E/ml bij DM2. Uit een meta-analyse blijkt dat insuline glargine 300 E/ml wel significant minder risico geeft op bevestigde hypoglykemieën en bevestigde nachtelijke hypoglykemieën:

Aantal bevestigde hypoglykemieën per patiëntjaar: 7,5 met insuline glargine 300 E/ml versus 8,8 met insuline glargine 100 E/ml.
Aantal bevestigde nachtelijke hypoglykemieën per patiëntjaar: 1,3 met insuline glargine 300 E/ml versus 2,1 met insuline glargine 100 E/ml (Ritzel, 2015).

Het absolute verschil in aantal hypoglykemieën per patiëntjaar is klein. Daarnaast is onduidelijk in hoeverre de risico's in klinische studies vergelijkbaar zijn met de dagelijkse praktijk. Studies gebruiken vaak een lagere streefwaarde voor nuchter bloedglucose dan in Nederland gebruikelijk is. Een lagere streefwaarde voor nuchter bloedglucose geeft een hoger risico op hypoglykemieën. Ten slotte zijn hypoglykemieën meestal secundaire uitkomsten. Dat maakt de studieopzet minder geschikt om een verschil in aantal hypoglykemieën aan te tonen.

Wat is het effect op lichaamsgewicht?

Patiënten die met insuline starten komen gemiddeld 2 tot 4 kg aan. De gewichtstoename is onder andere afhankelijk van de insulinedosering en het insulineschema (NHG, 2023). In een meta-analyse steeg het lichaamsgewicht met insuline glargine 300 E/ml met 0,5 kg in vergelijking met 0,8 kg met insuline glargine 100 E/ml (Ritzel, 2015).

Wat zijn belangrijke contra-indicaties en interacties?

Insuline glargine 300 E/ml heeft geen belangrijke contra-indicaties. Niet-selectieve bètablokkers kunnen de symptomen van hypoglykemie maskeren en het herstel van de glucosespiegel vertragen. Daarnaast verlagen sommige geneesmiddelen de insulinebehoefte, zoals bètablokkers en ACE-remmers. Andere geneesmiddelen verhogen de insulinebehoefte, zoals thiaziden, schildklierhormonen en glucocorticosteroïden (SmPC, 2023).

Richtlijnen

Insuline glargine 300 E/ml heeft geen plaats in de NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2 (2023). Bij patiënten die in aanmerking komen voor insuline, heeft NPH-insuline de voorkeur boven langwerkend insuline volgens de NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2 (2023). Er zijn bij NPH-insuline geen twijfels over de langetermijnveiligheid en de kosten zijn lager dan van langwerkende insulines. Langwerkend insuline komt wel in aanmerking voor patiënten met erg wisselende glucosewaarden of nachtelijke hypoglykemieën bij gebruik van NPH-insuline (ondanks juiste injectietechniek). De voorkeur gaat dan uit naar insuline glargine 100 E/ml of insuline detemir. Voor insuline glargine 300 E/ml zijn geen duidelijke voordelen aangetoond ten opzichte van insuline glargine 100 E/ml of insuline detemir (NHG, 2023).

(Middel)langwerkend insuline komt in aanmerking voor zowel patiënten met als zonder zeer hoog risico op hart- en vaatziekten. Voor patiënten zonder zeer hoog risico is insuline stap 3 in de behandeling. Voor patiënten met een zeer hoog risico is insuline een behandeloptie in stap 4 (NHG, 2023).

Kosten en vergoeding

Wat zijn de kosten?

Insuline glargine 300 E/ml kost jaarlijks € 110 voor 10 E per dag. NPH-insuline kost € 67 per jaar (FK, 2024). Wilt u meer weten? Lees dan de uitgebreide informatie over kosten.

Wat zijn de vergoedingsvoorwaarden?

Insuline glargine 300 E/ml wordt volledig vergoed (Medicijnkosten, 2024).

Aandachtspunten bij gebruik

De patiënt moet insuline glargine 300 E/ml eenmaal daags subcutaan toedienen in de dij, bovenarm of buik. Variëren van het injectiegebied is belangrijk om de kans op lipodystrofie te verminderen. Patiënten kunnen insuline glargine 300 E/ml 3 uur voor tot 3 uur na het gebruikelijke tijdstip toedienen.

De fabrikant van insuline glargine 300 E/ml waarschuwt dat dit middel niet bio-equivalent is aan insuline glargine 100 E/ml. Bij omzetting van insuline glargine 100 E/ml naar 300 E/ml kan een dosisverhoging van 10 tot 18% nodig zijn om hetzelfde effect te behalen. Als de patiënt wisselt van insuline glargine 300 E/ml naar 100 E/ml moet de arts de dosering met ongeveer 20% verlagen om hypoglykemieën te voorkomen (SmPC, 2023).

Insuline glargine 300 E/ml is verkrijgbaar in 450 eenheden per pen (Solostar^®) of 900 eenheden per pen (Doublestar^®). Solostar^® is instelbaar vanaf 1 tot 80 eenheden per injectie en 1 eenheid per stap. Doublestar® is instelbaar vanaf 2 tot 160 eenheden per injectie en 2 eenheden per stap. Het venster van beide pennen toont het juiste aantal te injecteren eenheden, dus de patiënt hoeft niet om te rekenen (CBG/Sanofi, 2020). De fabrikant beveelt Doublestar^® aan voor patiënten die meer dan 20 eenheden per keer injecteren (SmPC, 2023).

Bij nieuwe insulines is het voor voorschrijvers en afleveraars belangrijk om alert te blijven op naamsverwisselingen (VMI, 2024). Incidenten met nieuwe geneesmiddelen? Meld deze bij Voorkomen Medicatie-Incidenten.

Werkingsmechanisme

Insuline verlaagt de bloedglucosespiegel door de glucoseopname in spierweefsel en vet te stimuleren. Daarnaast remt insuline de glucoseproductie (SmPC, 2023).

Medicijn

Insuline glargine 300 E/ml (Toujeo®)