Meta-analyse: DPP-4-remmers en hartfalen

Dit nieuwsbericht is onderdeel van het dossier hartfalen

Dipeptidylpeptidase-4-remmers (DPP-4-remmers) zijn mogelijk geassocieerd met een verhoogde kans op hartfalen. Dat blijkt uit een meta-analyse van Monami et al.

 

Aanleiding

Uit de SAVOR TIMI-53 studie naar de cardiovasculaire veiligheid van de DPP-4-remmer saxagliptine (Onglyza^®) bleek dat het gebruik van dit middel in vergelijking met placebo een significant hoger risico gaf op ziekenhuisopnames als gevolg van hartfalen (zie ook het nieuwsbericht van 3 september 2013). Deze bevindingen waren de directe aanleiding voor deze meta-analyse naar de effecten van DPP-4-remmers op het optreden van acuut hartfalen. 

Resultaten

De onderzoekers includeerden 82 gerandomiseerde klinische studies die de DPP-4-remmers (alogliptine (Vipidia^®), dutogliptine, linagliptine (Trajenta^®), saxagliptine, sitagliptine (Januvia^®) of vildagliptine (Galvus^®) vergeleken met placebo of andere bloedglucoseverlagend middel. De studies hadden een minimale onderzoeksduur van 24 weken.

In totaal bevatten de studies 69.615 patiënten en 90.731 patiëntjaren. Hartfalen trad niet in alle studies op. De 82 geselecteerde studies bestonden uit 37 studies waarbij hartfalen wel optrad en 45 studies waarbij hartfalen niet optrad.

Uit de meta-analyse blijkt -als alleen naar de resultaten van studies waarin hartfalen wel optrad wordt gekeken- dat patiënten die een DPP-4-remmer gebruikten een hoger risico hadden op hartfalen dan patiënten die een placebo of ander bloedglucoseverlagend middel gebruikten: odd's ratio=1,19%; 95% betrouwbaarheidsinterval=1,03-1,37; p=0,015. Op basis van alle 82 studies was de jaarlijkse incidentie van hartfalen in beide groepen gelijk, namelijk 0,9%.

De SAVOR TIMI-53 (saxagliptine) en EXAMINE (alogliptine)-studies waren opgezet om het cardiovasculaire risico van deze middelen vast te stellen. In de meta-analyse van alle 82 studies tellen beide studies als gevolg van de grote patiëntaantallen zwaar mee: voor 64 respectievelijk 25%. Als deze twee uitkomstenstudies buiten beschouwing worden gelaten, toont de meta-analyse geen significante toename van het aantal gevallen van hartfalen. Dit verschil is mogelijk te verklaren doordat in deze twee uitkomstenstudies andere patiënten werden geïncludeerd dan in de andere korte klinische studies.

Bij analyse voor de individuele DPP-4-remmers, was alleen saxagliptine geassocieerd met een significant verhoogd risico. De significantie verdween bij exclusie van de SAVOR TIMI-53 studie.

 

Discussie

De onderzoekers geven aan dat de kans groot is dat het gevonden verhoogde risico op hartfalen in de SAVOR TIMI 53-studie een gevolg is van een klasse-effect van DPP-4-remmers, waarbij onderliggende patiëntkenmerken een grotere invloed hebben op het ontstaan van hartfalen dan het type DPP-4-remmer. 

 

Mogelijke belangenverstrengeling

Enkele auteurs ontvingen financiële beloningen voor werkzaamheden en onderzoekssubsidies van verschillende farmaceutische bedrijven, waaronder fabrikanten van DPP-4-remmers.

 

Bron:

Monami M et al. Dipeptidyl peptidase-4 inhibitors and heart failure: A meta-analysis of randomized clinical trials. Nutr Metab Cardiovasc Dis. 2014 Mar 5.