Saxagliptine en acarbose even werkzaam

Dipeptidylpeptidase-4-remmer (DPP-4-remmer) saxagliptine (Onglyza^®) verlaagt het HbA1c in gelijke mate als acarbose bij Chinezen met diabetes mellitus type 2 (DM2). Bij gebruik van acarbose treden wel meer gastro-intestinale bijwerkingen op, maar dit leidt niet tot een verminderde kwaliteit van leven. Dat is de conclusie van een gerandomiseerde open-label studie van Mu et al.

Resultaten

Respectievelijk 241 en 244 patiënten met een gemiddelde leeftijd van 56 jaar kregen saxagliptine (eenmaal daag 50 mg) of acarbose (7 dagen driemaal daags 50 mg en vervolgens - indien mogelijk - opgetitreerd tot driemaal daags 100 mg). De patiënten hadden een HbA1c van gemiddeld 66 mmol/mol (8,2%), ondanks gebruik van een stabiele dosis metformine (minimaal 1500 mg/dag of de maximaal tolereerbare dosis). Na 24 weken was saxagliptine non-inferieur aan acarbose wat betreft de HbA1c-verlaging: 9,0 mmol/mol (0,82%) versus 8,6 mmol/mol (0,78%). Meer patiënten met acarbose rapporteerden gastro-intestinale bijwerkingen: 60 gebruikers van acarbose versus 13 gebruikers van saxagliptine (24,7 versus 5,5%). Bij acarbose kwamen een opgeblazen gevoel en flatulentie het meest voor. Acarbose veroorzaakt een significante afname van het lichaamsgewicht in vergelijking met saxagliptine: -2,05 versus -1,36 kg (p=0,0078). De incidentie van hypoglykemieën verschilde niet tussen beide groepen. Er was ook geen verschil in de gerapporteerde kwaliteit van leven (waaronder pijn en discomfort), gemeten met de European Quality of Life - 5 Dimensions. (EQ-5D)

Conclusie

De auteurs geven aan dat saxagliptine en acarbose een vergelijkbaar effect hebben op het HbA1c, maar dat acarbose meer gastro-intestinale bijwerkingen veroorzaakt. Dit heeft echter geen invloed op de door patiënten gerapporteerde kwaliteit van leven die niet verschilt tussen beide groepen. Een beperking is dat de kwaliteit van leven alleen op baseline en aan het einde van de studie (na 24 weken) is gemeten, en dat de bijwerkingen mogelijk vooral in het begin van de behandeling optraden. De auteurs concluderen dat in China - waar acarbose veel gebruikt wordt - saxagliptine een alternatief kan zijn voor dit middel.

Belang voor de praktijk

Acarbose wordt in Nederland, in tegenstelling tot in veel Aziatische landen, weinig gebruikt. Het middel veroorzaakt net als de meeste nieuwe orale bloedglucoseverlagende middelen geen hypoglykemieën en toename van het lichaamsgewicht en kan daarom een alternatief zijn voor één van de nieuwe middelen, zeker omdat de kosten lager zijn. Uit deze studie blijkt bovendien dat acarbose een grotere afname van het lichaamsgewicht veroorzaakt. Een beperking bij de inzet van acarbose vormen de gastro-intestinale bijwerkingen, hoewel dat in deze studie de kwaliteit van leven niet lijkt te beïnvloeden. Bovendien is de kans op gastro-intestinale bijwerkingen volgens de NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2 (2013) kleiner bij voorzichtig optitreren van de dosering. Volgens een Cochrane review (Van de Laar, 2005) leiden doseringen van acarbose boven de 3 dd 50 mg niet tot extra HbA1c-verlaging, maar wel tot extra bijwerkingen. Het advies is dan ook om niet hoger te doseren dan driemaal daags 50 mg. De hoge dosering, en de onderzochte populatie maken dat de gegevens van deze studie lastig vertaalbaar zijn naar de Nederlandse praktijk. Ongesponsord onderzoek naar de nieuwe middelen versus acarbose in een groep patiënten die representatief is voor de Nederlandse populatie zou moeten uitwijzen of het goedkopere acarbose ook in Nederland een alternatief is voor de duurdere nieuwe middelen.

Belangenverstrengeling

De studie is ondersteund door AstraZeneca (de fabrikant van saxagliptine). AstraZeneca was betrokken bij de studieopzet, het verzamelen en interpreteren van de resultaten en het schrijven van het artikel. Diverse auteurs hebben financiële banden (deelname adviesraden, onderzoekssubsidies, vergoedingen voor lezingen etc.) met meerdere fabrikanten, waaronder registratiehouders van DPP-4-remmers en van acarbose.

Bron

Du J et al. Efficacy and safety of saxagliptin compared with acarbose in Chinese patients with type 2 diabetes mellitus uncontrolled on metformin monotherapy: results of a phase IV open-label randomized controlled study (The SMART Study). Diabetes Obes Metab. 2017 Mar 14.