Model voor evaluatie ICS bij COPD

Richtlijnen besteden weinig aandacht aan het evalueren van het gebruik van ICS bij COPD-patiënten. Zo kan onterecht langdurig gebruik ontstaan. Uit onderzoek blijkt dat stoppen vaak mogelijk is, zonder dat het aantal exacerbaties daarna stijgt. Ook is bekend dat langdurig gebruik van ICS bijwerkingen kan geven. Daarnaast stellen de auteurs dat slechts een kleine groep patiënten baat heeft van ICS, namelijk patiënten met astma-COPD overlap syndroom en patiënten met een hoog aantal eosinofielen. Bij deze patiënten kunnen ICS het optreden van ernstige exacerbaties verminderen. De auteurs zijn tevens van mening dat vanuit het uitgangspunt ‘first do not harm’ het langdurig gebruik van ICS geëvalueerd moet worden om zo onnodig gebruik te voorkomen.

Model

De onderzoekers ontwikkelden een model om het gebruik van LABA/ICS en LABA/LAMA/ICS bij COPD-patiënten te evalueren. Zij stellen voor om afbouwen te overwegen bij:

• pneumonie
• onjuiste indicatie
• geen exacerbaties in het afgelopen jaar
• eosinofielen < 100 cellen/µl
• uitblijven respons op ICS

Wanneer de patiënt het gebruik van ICS staakt, adviseren zij de volgende parameters te monitoren:

• het aantal exacerbaties
• het aantal eosinofielen
• de longfunctie

Bij verergering van deze parameters adviseren zij opnieuw te starten met LABA/ICS of LABA/LAMA/ICS. In de overige gevallen kan de patiënt volstaan met het gebruik van LABA en/of LAMA.

Belang voor de praktijk

De NHG-Standaard COPD (2015) geeft aan dat behandeling met ICS een verhoogd risico op een pneumonie geeft. Als het aantal exacerbaties niet duidelijk afneemt na één jaar of als er gedurende een langere periode (twee jaar) geen exacerbaties meer zijn, dient de behandeling met ICS daarom te worden gestaakt. Na drie maanden zou dan evaluatie moeten plaatsvinden. De in dit artikel beschreven methode biedt meer handvaten aan behandelaars die het gebruik van ICS willen evalueren.

Belangenverstrengeling

Diverse auteurs hebben financiële banden met diverse fabrikanten. Het artikel is gefinancierd door Novartis Farma Italië.

Bron

Micheletto et al. A framework for step down or therapeutic re-organization for withdrawal of inhaled corticosteroids in selected patients with COPD: A proposal for COPD management. Int J Chron Obstruct Pulmon Dis. 2019 Sep 23;14:2185-93.