Benralizumab is geregistreerd als aanvullende onderhoudsbehandeling van ernstig eosinofiel astma bij volwassenen. Een voorwaarde is onvoldoende astmacontrole, ondanks hoog-gedoseerd ICS en LABA (SmPC, 2021).
Wat is ernstig eosinofiel astma?
Naar schatting heeft 3 tot 4% van de astmapatiënten ernstig astma (NVALT, 2020). De NVALT-richtlijn benadrukt dat de term ‘ernstig astma’ voorbehouden moet blijven aan patiënten:
bij wie de diagnose astma objectief vastgesteld is
bij wie comorbiditeit zo goed mogelijk behandeld is
bij wie schadelijke omgevingsfactoren zo veel mogelijk verwijderd zijn
die desondanks nog steeds last hebben van veel astmasymptomen en/of ≥ 2 astma-aanvallen
die > 6 maanden behandeld zijn met hoge doses ICS en LABA en een goede therapietrouw en inhalatietechniek hebben
Ernstig eosinofiel astma is een subtype van ernstig astma. Bij dit subtype is sprake van een verhoogd aantal eosinofielen in het bloed.
Effectiviteit
Het doel van de behandeling van ernstig eosinofiel astma is optimaliseren van de astmacontrole, behouden en optimaliseren van de longfunctie en voorkomen van exacerbaties (NVALT, 2020).
Wat is het effect op FEV1?
De FEV1 neemt na 48 tot 56 weken met ongeveer 100 ml toe door behandeling met benralizumab in vergelijking met placebo (Farne, 2017).
Wat is het effect op exacerbaties?
Benralizumab vermindert het aantal exacerbaties met 41% bij patiënten met als uitgangswaarde ≥ 300 eosinofielen/µL (Farne, 2017). Het gemiddelde aantal exacerbaties is 0,7 per jaar met benralizumab in vergelijking met 1,0 tot 1,5 met placebo. Dit effect treedt op bij patiënten die de eerste 3 giften benralizumab om de 4 weken ontvangen en daarna om de 8 weken (Assessment report, 2018).
Wat is het effect op corticosteroïdgebruik?
Benralizumab geeft na 28 weken behandeling een significante verlaging van het gebruik van orale corticosteroïden in vergelijking met placebo. Bij patiënten met benralizumab vermindert het corticosteroïdgebruik met 75% in vergelijking met 25% bij patiënten met placebo (Nair, 2017). Bij het afbouwen van orale corticosteroiden volgens een geïndividualiseerd algoritme trad bij 75% van de deelnemers geen longaanval op en nam het percentage patiënten met bijnierinsufficiëntie af van 60% naar 38% na 2-3 maanden. De meeste patiënten (75%) hadden geen astmaanvallen (Menzies-Gow, 2022).
Veiligheid
Wat is de langetermijnveiligheid?
Benralizumab is sinds 2018 in Nederland op de markt. In een vervolgstudie had benralizumab een acceptabel veiligheidsprofiel gedurende een behandelperiode van 2 jaar (Busse, 2019). Er is meer onderzoek nodig om duidelijkheid te krijgen over de langetermijnveiligheid.
Benralizumab is onderworpen aan aanvullende monitoring. Het CBG verzoekt patiënten en zorgverleners extra alert te zijn op bijwerkingen en deze te melden (SmPC, 2021). De fabrikant monitort in het Risico Management Plan onder andere ernstige overgevoeligheidsreacties, ernstige (parasitaire) infecties en maligniteiten (Assessment report, 2018). Een studie naar langetermijneffecten laat geen bijzonderheden zien bij patiënten die tot 5 jaar benralizumab kregen (Korn, 2021)
Wat zijn belangrijke bijwerkingen?
De meest voorkomende bijwerkingen van benralizumab zijn faryngitis, koorts, overgevoeligheidsreacties, hoofdpijn en reacties op de injectieplaats. Dit komt voor bij 1 tot 10% van de patiënten. Overgevoeligheidsreacties kunnen acuut (binnen enkele uren) of vertraagd (binnen enkele dagen) optreden (SmPC, 2021).
Wat zijn belangrijke contra-indicaties en interacties?
Eosinofielen kunnen een rol spelen bij de immunologische respons op sommige worminfecties. Patiënten met worminfecties zijn daarom uitgesloten bij studies met monoklonale antilichamen bij astma. Een eventuele worminfectie moet daarom eerst worden behandeld. Als een worminfectie niet reageert op behandeling met anthelminthica, moet het monoklonale antilichaam tijdelijk gestaakt worden. Er zijn geen interacties met andere geneesmiddelen bekend (SmPC, 2021).
Richtlijnen
Welke plaats heeft mepolizumab in de NVALT-richtlijn?
De NVALT-richtlijn Diagnostiek en behandeling van ernstig astma (2020) adviseert artsen om biologische geneesmiddelen in overleg met een kennis- of behandelcentrum voor patiënten met ernstig astma voor te schrijven. De arts kan behandeling met IL5-remmers, zoals benralizumab, overwegen bij patiënten met ernstig eosinofiel astma met meer dan 2 astma-aanvallen per jaar of als alternatief voor orale corticosteroïden. Het advies is het effect na 4 tot 6 maanden te evalueren en zo nodig te switchen naar een ander middel uit de groep bij onvoldoende effect (NVALT, 2020).
Welke plaats heeft benralizumab in de GINA-richtlijn?
IL5-remmers hebben een plaats als aanvullende behandeling bij ernstig eosinofiel astma volgens de GINA-richtlijn Diagnosis and management of difficult-to-treat and severe asthma (2019). IL5-remmers komen in aanmerking bij patiënten met exacerbaties, ondanks optimale behandeling met hoge doses LABA/ICS met of zonder orale corticosteroïden. Ook moet het aantal eosinofielen in het bloed verhoogd zijn. De GINA-richtlijn spreekt geen voorkeur uit voor een bepaalde IL5-remmer (GINA, 2021).
Wilt u meer weten? Lees dan de uitgebreide informatie over de GINA-richtlijn ernstig astma.
Kosten en vergoeding
Wat zijn de kosten?
Onderhoudsbehandeling met benralizumab kost € 16.500 per jaar (FK, 2022). Wilt u meer weten? Lees dan de uitgebreide informatie over kosten.
Wat zijn de vergoedingsvoorwaarden?
Benralizumab wordt alleen via ziekenhuizen verstrekt en door de verzekeraar vergoed als add-on-geneesmiddel. Add-on geneesmiddelen zijn geneesmiddelen die het ziekenhuis apart in rekening kan brengen. Het gaat vaak om dure geneesmiddelen. De NZa besluit of een geneesmiddel als add-on in rekening kan worden gebracht en tegen welk tarief (Medicijnkosten, 2022).
Aandachtspunten bij gebruik
Voorschrijven van benralizumab moet gebeuren door artsen die ervaring hebben met diagnose en behandeling van eosinofiel astma. Behandeling met benralizumab vindt plaats door een subcutane injectie om de 4 weken voor de eerste 3 doses, daarna om de 8 weken. De dosering is niet afhankelijk van het lichaamsgewicht. Benralizumab is beschikbaar als voorgevulde injectiespuit en injectiepen. Hiermee kan de patiënt na instructie en goedkeuring door de arts of verpleegkundige zelf injecteren (SmPC, 2021).
Benralizumab blokkeert de biologische functie van IL5, door binding aan de IL5-receptor op eosinofielen. Benralizumab zorgt voor apoptose (geprogrammeerde celdood) van eosinofielen door het aantrekken van natural killercellen. Eosinofielen spelen een belangrijke rol in de ontstekingscascade van patiënten met eosinofiel astma. IL5 zorgt voor aantrekking, rijping, differentiatie en activering van eosinofielen (SmPC, 2021).
Toekomstige ontwikkelingen
Meer informatie over de veiligheid van benralizumab op langere termijn volgt uit de ANDHI-studie. De resultaten van deze studie zullen in de komende jaren beschikbaar komen (Clinicaltrials, 2022).
De MIRACLE-studie onderzoekt de effectiviteit en veiligheid van benralizumab bij patiënten waarbij astma niet onder controle is met medium- tot hoog-gedoseerd ICS en LABA. De studie wordt in 2023 afgerond (Clinicaltrials, 2022).
De PONENTE-studie onderzoekt de effectiviteit en veiligheid van benralizumab om het oraal corticosteroïdgebruik te reduceren bij patiënten met ernstig eosinofiel astma (Clinicaltrials, 2022).
